1– Sonli maruza Mavzu: Fiziologiyaning predmeti va usullari Asosiy savollar

---

1– Sonli maruza 
Mavzu: Fiziologiyaning predmeti va usullari 
 
Asosiy savollar:
-
Fiziologiyaning predmeti va usullari. Fiziologiyaning boshqa fanlar 
bilan aloqasi.
-
Fiziologiyaning rivojlanish tarixi 
 
Fiziologiyaning asosiy maqsadi organizmda kechayotgan turli fiziologik - 
biokimyoviy jarayonlarni azo, to’qima, hujayra, membrana va organella 
darajalarida chuqur o’rganish va ularga faol tasir qilib, hohlagan tomonga 
yo’naltirishdan iborat. Fiziologiyani umumiy, qiyosiy va xususiy qismlarga 
ajratiladi. 
Umumiy fiziologiya muhit tasiriga tirik materiya javob berishining umumiy 
qonuniyatlarini, har bir organizmga xos bo’lgan asosiy hayotiy jarayonlarni 
o’rganadi, tirik tabiatni o’lik tabiatdan farqlovchi sifat jihatidan o’ziga xos 
xodisalarni tekshiradi. Xujayra fiziologiyasi umumiy fiziologiyaning bo’limlaridan 
biridir. 
Xar xil turlarga mansub organizmlar va individual rivojlanishning turli 
bosqichlarida turgan bir turga mansub organizmlar funktsiyasining o’ziga xosligini 
solishtirma fiziologiya tekshiradi. Bizning davrimizda evolyutsion fiziologiyaga 
aylanib borayotgan qiyosiy fiziologiyaning maqsadi funktsiyalarning tur va 
individda rivojlanishi qonuniyatlarini o’rganishdir. 
Fiziologiyaning boshqa maxsus sohalaridan odam va yuksak hayvonlar 
fiziologiyasi ko’proq rivojlanmoqda. Mehnat fiziologiyasi, jismoniy mashg’ulotlar 
va sport fiziologiyasi, ovqatlanish fiziologiyasi, yosh fiziologiyasi odam 
fiziologiyasining amaliy ahamiyatga ega bo’lgan sohalaridir. 
Maxsus vazifalariga ega bo’lgan patologik fiziologiya fiziologik fanlarning 
alohida bo’limidir. Normal fiziologiya sog’lom organizmdagi hayotiy jarayonlarni 
o’rgansa, patologik fiziologiya organizmda patologik jarayonlarning ro’y berishi, 
rivojlanishi va o’tishining umumiy qonuniyatlarini, yani kasal organizm hayot 
faoliyatining maxsus belgilarini o’rganadi, kasal organizm shu belgilari bilan 
sog’lom organizmdan farq qiladi.