1. O`Zbek terminologiyasi tizimida arxaizmlarning o`rni. Soha terminologiyasida ro`y beryotgan o`zgarishlar



Download 1,75 Mb.
Sana20.07.2022
Hajmi1,75 Mb.
#827040
Bog'liq
Презентация1


O`ZBEK TERMINOLOGIYASINI TAKOMILLASHTIRISH BORASIDA AMALGA OSHIRILAYOTGAN ISHLAR
REJA:
1. O`ZBEK TERMINOLOGIYASI TIZIMIDA ARXAIZMLARNING O`RNI.
2. SOHA TERMINOLOGIYASIDA RO`Y BERYOTGAN O`ZGARISHLAR.
3. TERMINLARNI UNIFIKASIYALASH VA TARTIBGA SOLISH
Arxaizmlar ostida o'tmishda faol qo'llangan , biroq vaqt - zamon o'tishi bilan ishlatilish chastotasi o'ta susaygan yoxud o'rnini tub yoki o'zlashmalarga bo'shatib berishga majbur bo'lgan leksik birliklar nazarda tutiladi . Arxaizmlar o'zbek tili so'z boyligining shakllanish va rivojlanishining bizga ma'lum barcha davrlarida mavjud bo'lgan . Sobiq sho'rolar hukmronligi davrida o'zbek tili leksikasida qadimdan faol qo'llanib kelgan ko'pdan - ko'p tub hamda arab va fors - tojik tilidan turli omillar oqibatida o'zlashgan so'z va iboralar ruscha yoki rus tili orqali G'arbiy Yevropa tillaridan kirib kelgan leksik birliklar bilan almashtirilgan edi . Buning natijasida , eski turkiy til va eski oʻzbek adabiy tilida ishlatilgan minglab soʻzlar , terminlar eskirgan , ya'ni arxaizmlar sirasiga kirib qolgan edi.
Kalkalash so'z o'zlashtirishning oliy shakli bo'lib , tilning bugungi kundagi lug'at tarkibi kengayishi va boyishida juda faolligi allaqachon aniqlangan . Kalkal Kalkalash jarayoni o'zbek tilining barcha terminologik sistemalariga bo'lib xos bo'lib , asosan ikki ma'lum , ya'ni :
a ) sturuktur ( so'z yasash )
b ) semantik kalka turi orqali reallashadi .
Bu tizimda . shubhasiz , struktur kalkalar yetakchilik qiladi . Struktur ( so'z yasash ) kalkalar tili vositalari sirasiga oʻzbek adabiy tili vositalari yordamida boshqa tillarga oid modellardan , ularning morfologik qismlarini tarjima qilish bilan yasalgan term terminlar kiradi . Muayyan tilning leksik so'z yasash materiallari negizida hosil qilingan struktur kalkalar tom ma'nodagi o'zlashma hisoblanmaydi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT


Download 1,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish