1. Kordinata o`qlari nima?

Talaba
Fan nomi :Oliy Matematika
Savollarga javobi :
1.Kordinata o`qlari nima?
Bitta O nuqtada kesishuvchi o`zaro perpendikulyar uchta x,y,z, to`gri chiziqni olamiz . Bu tog`ri chiziqlarning har bir jufti orqali tekslikdan o`tkazamiz x va y to`g`ri chiziqlardan o`tuvchi tekislik x,y tekislik deyiladi x,y,z to`g`ri chiziqlar kordinata o`qlari deyiladi.
2.Kordinata boshi nima? Bir nuqta (koordinatalar boshi) dan oʻtadigan ikki {\displaystyle O_{x}}Ox va {\displaystyle O_{y}}Oy oʻq (tekislikda) yoki uch Ox {\displaystyle O_{x},O_{y}} va Oy {\displaystyle O_{z}} O z oʻqdan (fazoda) iborat. Bunda koordinata oʻqlariga qoʻyiladigan uzunlik birliklari oʻzaro teng boʻladi.
3.Kordinata tekisliklari deb nimaga aytiladi ? Bitta O nuqtada kesishuvchi o`zaro perpendikulyar uchta x,y,z, to`gri chiziqni olamiz . Bu tog`ri chiziqlarning har bir jufti orqali tekslikdan o`tkazamiz x va y to`g`ri chiziqlardan o`tuvchi tekislik x,y tekislik deyiladi
4.Fazoda niqtaning kordinatasi qanday topiladi va qanday belgilanadi ?
nuqtaning toʻgʻri chiziq, tekislik, fazo va turli yuzalardagi holatini aniqlovchi sonlar. Mas, geografiyada maʼlum nuqta joylashgan kenglik va uzunlikni koʻrsatuvchi sonlar (qarang Geografik koordinatalar); astronomiyada yoritqichning osmon sferasidagi holatini belgilovchi sonlar. Nuqtaning koordinatalari biror koordinata sistemasida aniqlanadi. Mas, bir nuqtadan oʻtuvchi oʻzaro tik uch toʻgʻri chiziq fazoda K. sistemasini tashqil qiladi. Bunda M nuqtaning koordinatalari x= OA, u = OB, z= OS boʻladi (qarang Dekart koordinatalar tizimi, Osmon koordinatalari, Parallaktik uchburchak, Sferik koordinatalar, Topotsentrik koordinatalar, Toʻgʻri burchaqli koordinatalar).
5.Fazoda ikki nuqta orasidagi masofa qanday topiladi ?
Fazoda Dekart koordinatalar sistemasi va 𝐴 𝑥1, 𝑦, 𝑧1 , 𝐵 𝑥2, 𝑦2, 𝑧2 nuqtalar berilgan. Bu nuqtalar orasidagi masofani topamiz. 𝐴1 va 𝐵1 nuqtalar mos ravishda 𝐴 va 𝐵 ning 𝑂𝑥𝑦 tekislikdagi proektsiyalari bo’lsin. Tekislikda ikki nuqta orasidagi masofa formulasiga ko’ra 𝐴1𝐵1 = (𝑥2−𝑥1) 2 + (𝑦2−𝑦1) 2 bo’ladi. 𝐴 nuqtadan 𝐴1𝐵1 kesmaga parallel chiziq o’tkazib, uni 𝐵2 bilan belgilaymiz. U holda 𝐵𝐵2 kesmaning uzunligi 𝑧2 − 𝑧1 ga teng.