1-bob hulosasi

1-BOB HULOSASI
Mamalakatimizda elektrenergiya tizimini rivojlantirish uchun zamonaviy ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar rejalashtirilgan iqtisodiyotda rivojlanish shartlaridan sifat jihatidan farq qiladi: energetika sohasida mulkchilik tuzilmasi o'zgardi, elektr energiyasi, yoqilg'i, energiya uskunalari va boshqalar uchun yangi energiya bozorlari va elektr energiyasi iste'molchilarining qiziqishi ortdi, rivojlanish strategiyalarini istiqbolli o'rganish xarakteri rejalashtirilgandan o'zgardi, rivojlanish va foydalanish shartlarining ma’lum bir tizim, tartibga solinmoqda va hokazo.
Mustaqillik yiilaridan beri rejali iqtisodiyot sharoitida energetika sohasida tizimli tadqiqot nazariyasi va usullarining asosiy qoidalari, elektr energetika tizimlarini rivojlantirish nazariyasi, uzoq muddatli prognozlash va loyihalash bo'yicha elektrenergiya tizimining rivojlantirish uslubiy ishlanmalar ishlab chiqildi. Ushbu qoidalar asosan zamonaviy iqtisodiy sharoitlarda o'z ahamiyatini saqlab qoladi, lekin elektr energetikasi rivojlanishini o'rganishda qo'llaniladigan uslubiy yondashuvlarni qayta ko'rib chiqishni, hal qilinishi kerak bo'lgan vazifalar tarkibini qayta ko'rib chiqishni, tegishli qarorlar bilan ta'minlashni talab qiladi. Energiya tizimini rivojlantirishning matematik modellar va usullarni, dasturiy va axborot vositalarini ishlab chiqish.
O’zbekiston elektr energetikasining yangi sharoitlarda amaliyoti nisbatan kichik va umumlashtirish va uning asosida zamonaviy sharoitlarda elektrenergiya tizimini rivojlanishini boshqarishning to'liq nazariyasini yaratish uchun etarli emas. Elektr energetikasi rivojlanishining bozor jihatlarini hisobga olishning nazariy asoslari asosan xorijiy tadqiqotchilar tomonidan ishlab chiqilgan. Ularning rivojlanishi, mamlakatimiz sharoitlariga moslashtirilishi va elektr energetikasining rivojlanishini boshqarish amaliyotida qo'llanilishi talab qilinadi.
Elektrenergya tizimining istiqbolli rivojlanishini asoslash bo'yicha uslubiy apparatni takomillashtirishning asosiy yo'nalishlari uslubiy qoidalarni, matematik modellar tizimini, usullarni, dasturiy ta'minot va axborot vositalarini ishlab chiqishni o'z ichiga olishi kerak:
- elektrenergya tizimini ishlab chiqishdan manfaatdor bo'lgan turli sub'ektlar manfaatlarining ko'pligini hisobga olish;
- elektrenergya tizimini rivojlantirish va ishlatish uchun istiqbolli shart-sharoitlarning noaniqligini, energiya xavfsizligi talablarini hisobga olgan holda;
- yuklarni boshqarish va energiyani tejashda elektr energiyasi iste'molchilarining faol rolini hisobga olish;
- elektr energiya bozorlarida elektr tarmoqlarining infratuzilmaviy rolini hisobga olish va boshqalar.
Ushbu yo'nalishlardan kelib chiqqan holda, dissertatsiya ishida isloh qilingan elektroenergetikaning zamonaviy sharoitida elektrenergya tizimining istiqbolli rivojlanishini prognozlash muammolarini hal qilish uchun matematik modellar, usullar va vositalarning tegishli tizimi taklif etiladi.