“ Tarmoq xavfsizligi

---

1 
 
 
 
“
Tarmoq xavfsizligi
”
fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo
‘
yicha 
 
 
5330500 
–
“
Kompyuter injiniringi
”
5330501 
–
“
Kompyuter injiniringi
”
(AT-Servis) 
5350100 
–
“
Telekommunikatsiya texnologiyalari
”
5330300 
–
“
Axborot xavfsizligi
”
Farg‘ona 
- 2021 yil 

---

2 
Uslubiy ko
’
rsatma Davlat ta
’
lim standartining 5330500 
–
“
Kompyuter injiniringi
”
, 
5330501 
–
“
Kompyuter injiniringi
”
(AT-Servis), 5350100 
–
“
Telekommunikatsiya 
texnologiyalari
”
, 5330300 
–
“
Axborot xavfsizligi
”
ta
’
lim yo
‘
nalishlari (mutaxassisligi) 
uchun tayyorlangan va Muhammad-al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot 
texnologiyalari universiteti Farg
‘
ona filiali Kengashi tomonidan 2021 yil 30 avgustdagi 
“
1
”
-sonli majlisida tasdiqlangan ishchi o
’
quv dasturi asosida tuzilgan. 
Tuzuvchi(lar): 
 
 
 
J. Mirzayev 
 
 
 
 
 
 
D.Tojimatov 
 
 
 
 
 
 
U.Xudoynazarov 
Sh.G
‘
aniyeva 
M.Xusanova 
 
 
Taqrizchi(lar):
TATUFF 
“
Telekommunikatsiya injiniringi
”
kafedra 
dotsenti 
N.Jo
’
rayev
 
FarDU 
“
Amaliy matematika va informatika
”
kafedra 
mudiri, fiz-mat fanlari doktori
 
Sh.Karimov 
Uslubiy ko
’
rsatma Axborot xavfsizligi kafedrasida muhokama etilgan (2021 yil
________________dagi ___-sonli bayonnoma).
Axborot xavfsizligi kafedrasi mudiri v.v.b:
___________ D.Tojimatov 
(imzo) 
TATU Farg
’
ona filiali Kompyuter injiniringi fakulteti Uslubiy Kengashida 
tasdiqlangan (2021 yil ___________________dagi ___-sonli bayonnoma). 
Kompyuter injiniringi fakulteti dekani
: 
 
 _________ O.Otaqulov 
 
 
 
 
 
 
 
 
(imzo) 
“
KELISHILDI
”
O
’
quv-uslubiy bo
’
lim boshlig
’
i
____________
 Sh.Umarov
(imzo) 
 
 

---

3 
1 
–
 Laboratoriya ishi
Mavzu: Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o
’
rnatish-telnet, ssh 
 
Ishdan maqsad : 
Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, masofadan kirishni 
ta
’
minlash usullari hamda xavfsizlik ko
’
rsatkichlarini sozlash qoidalarini tadqiq qilishdan iborat. 
Nazariy ma
’
lumotlar 
Cisco IOS
 
qurilmalarining buyruqlar satri interfeysi (CLI- Command Line Interface) ga kirishning 
bir necha yo
‘
llari mavjud. Quyida eng keng tarqalgan usullar keltirilgan: 
–
Console 
–
Telnet yoki SSH 
–
Port AUX 
Console port
—
Konsol porti Cisco qurilmasini sozlash uchun tashqaridan kirishni 
ta
’
minlaydigan boshqaruv portidir. Konsol portidan foydalanishning afzalligi shundan iboratki, qurilmaga 
tarmoq xizmatlarini konfiguratsiya qilmasdan ham kirish mumkin, masalan, tarmoq qurilmasining 
dastlabki konfiguratsiyasi holatida. Boshlang
‘
ich konfiguratsiya bajarilganda, kompyuterning maxsus 
kabeli (RS232) yordamida qurilmaning konsol portiga ulanadi va sozlash ishlari amalga oshiriladi. 
TELNET
(terminal network) 
—
tarmoq bo
‘
ylab qurilmalarga murojat qilish uchun mo
‘
ljallangan 
tarmoq protokoli. Protokolning zamonaviy standarti RFC 854 da yozilgan. 
TELNET protokolining vazifasi terminal qurilmalar o
‘
rtasida o
‘
zaro ishlashni ta
’
minlashdan 
iborat. Bu protokol terminal-terminal ko
‘
rinishdagi aloqada ishlatiladi.