Ўзсср олий ва ўрта махсус таълим министрлиги

мати жойлашган сатрда ёки ундан битта юқоридаги ва битта
пастдаги сатрларда бўлади. ШунДш қилиб, хато ҳисобланган
жадвалдаги /„ + ® қийматнинг ўрни 
п
маълум бўлиб, миқдори
е ни топиш керак бўлсин. Соддалик учун учинчи айирма деярли
ўзгармас бўлсин деб фараз қиламиз, у ҳолда иккинчи айирма
арифметик прогрессияни ташкил этади ва шунинг учун ҳам ик-
кинчи айирма 
/ \
нинг аниқ қиймати учта ўзаро қўшни хато айир-
маларнинг ўрта арифметигига тенг бўлади (қ. 2 4 - жадвал):
Л
 - 4 - 1 (Л-х + £) + (Л - 2£) + (Л-1 + £) ].
' 2 2 3
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

чунки £ лар ўзаро қисқариб кетади. Иккинчи айирма /? нинг то-
пилган аниқ қийматидан фойдаланиб хато миқдори е ни аниқлаш
мумкин. Бу миқдор иккинчи айирманинг тузатилган қиймати билан
хато қиймати орасидаги айирманинг ярмига тенг:
*
=
- г \ л - ( я
- ш
/ нинг аниқ қиймати эса
/
1
— 
( / ‘
 + е) — 
5
айниятдан топилади. Ҳисоблашнинг тўгрилигини текшириш учун
айирмаларни яна бир марта ҳисоблаш керак.
25- жадеал
X
/
/ ’
/ ’
хато
1,9
6,190
174
2,0
6,364
174
0
2,1
6,538
174
0
£
2,2
6,712
(-5 )0
1(69)74
О-
2,3
6,88(1)6
17(9)4
(10)0
1 
—
е
2,4
7,060
174
( - 5 ) 0
2,5
7,234
174
0
2,6
7,408
174
0
2,7
7,582
М и с о л. 25- жадвалдаги ха ю тузатилсин.
Е ч и ш. Жадвалда хаго рақамлар қавс ичида олипган ва айирмалар 
устунида ўили хоиалар кўрсатилмаган, улар фуикция қийматлари устунидан 
аён. Бундан кўрииаднки, иккинчи айирманинг текис ўзгариши х= 2,3 да 
бузилмоқда. Мавжуд хато катта қавсга олинган уч сатрга тарқалган. л: = 2,3 
даги / | нинг аниқ қийматини топиш учун иккинчи айирмаларнинг ҳар уч 
сатрдаги қийматлари ўрта арифметигини оламиз: