Zoologiya uzb 2017. indd

Sutemizuvchilarning kelib chiqishi.
 Sutemizuvchilarning bir qancha 
xususiyatlari, xususan, skeleti, muskullari, ovqat hazm qilish, nafas 
olish, ayirish, qon aylanish sistemasining tuzilishi sudralib yuruv-
chilarnikiga birmun 
cha o‘xshash bo‘ladi. Sutemi 
zuvchilar terisida 
ham sudralib yuruvchilarnikiga o‘xshash tanga 
chalar bo‘ladi. Ularning 
yungi ham tangachalardan kelib chiqqan. Bundan tashqari, tuban 
sutemizuvchilarning sudralib yuruvchilarga o‘xshash kloakasi bo‘ladi; 
ular tirik bola tug‘masdan tuxum qo‘yib ko‘payadi. Bu dalillar sut-
emizuvchilarning sudralib yuruvchilar bilan qarindoshligini ko‘rsatadi.
Sutemizuvchilarning ajdodi bundan 200–300 ming yil ilgari 
yashagan qadimgi yirtqich tishli kaltakesaklar bo‘lgan (102-rasm). 
Olimlar skelet qoldiqlarini tekshirib, ularning oyog‘i sudralib yuruv-
chilarniki singari tanasining ikki yonida emas, balki tanasi ostida 
joylashganligini, tishlari ham ixtisoslashganli 
gini aniqlashgan. Yirtqich 
tishli kaltakesaklarning sudralib yuruv 
chilarga o‘xshashlik belgilari 
ham bo‘lgan. Ular kalta oyoqlarida yo‘g‘on va uzun dumini sudrab 
harakatlangan.
Iqlimning sovib borishi bilan sovuqqonli yirik sudralib yuruvchilar 
qirilib ketib, ularning o‘rnini issiqqonli sutemizuvchilar egallagan.