Birinchidan,
mustaqillikning dastlabki yillarida, avvalo, odamlar yangicha
turmush tarziga ko’nikma hosil qilishlari kerak edi. Islohotlarning mazmun-
mohiyatini anglab, mustaqil taraqqiyot afzalliklari va beqiyos imkoniyatlarini
tushunib olishlari lozim edi. Busiz hech qanday natijaga erishib bo’lmasdi.
Chunki har qanday sharoitda, har qanday jamiyatda ham inson asosiy hal
qiluvchi omil, jamiyatni harakatga keltiruvchi kuch hisoblanadi. Shuning uchun
ham hayotdagi yangilanishlar dastlab har bir fuqaroning qalbidan, ongi va
tafakkuridan o’tkazilishi lozim.
Ikkinchidan,
jamiyatni tubdan yangilash, turmushimizning barcha sohalarida
keng miqyosli islohotlarni amalga oshirish va shu asosda demokratik
tamoyillarni turmush tarziga aylantirish uzoq davom etadigan uzluksiz jarayon.
Bu kundalik hayotimiz bilan bog’liq bo’lgan va umuman mamlakat taqdirini
belgilashda izchillikni taqozo etadigan, sobitqadamlik bilan turli qarshiliklar va
to’siqlarni engib, eskicha qoliplarni bartaraf etib, yangicha tafakkur tarzini joriy
qilishni o’z ichiga olgan murakkab jarayon.
Qolaversa, jamiyatni demokratlashtirish bu iqtisodiy islohotlardan tortib
huquqiy, siyosiy va ma’naviy yangilanishlarga bevosita tayangan voqeliqdir.
Sessiyada takidlanganidek, «demokratiyalash jarayonining ayni ana shu huquqiy,
siyosiy va ma’naviy jarayonlari iqtisodiy taraqqiyotdan orqada qolmoqda».
Buning sababi, Prezident aytganidek, «talay muhim qonunlar tegishli qonun
hujjatlari bilan mustahkamlanmaganligida, qabul qilingan huquqiy me’yorlar
va kafolatlarni ro’yobga chiqarishning aniq mexanizmi etarli darajada ishlab chi-
qilmagan»idadir.
Uchinchidan,
qonun ustuvorligiga erishish, qonun oldida barchaning
tengligini ta’minlash lozim. Buning uchun, eng avvalo, huquq-tartibot ishlarini,
qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarni xalqaro mezon va andozalarga
moslashtirish zarur. Hozirgi paytda jahonda mazkur masalaga doir etmish xil
andoza mavjud. Bularning hammasi jahon hamjamiyatida tan olingan tamoyillar
hisoblanadi. O’zbekiston hozir ana shu andozalardan o’n beshtasiga qo’shilganligi
uning juda qisqa muddatda demokratiyani turmush tarziga va tobora shakllanib
boradigan jonli hodisaga aylantirish borasida erishgan katta yutuqdir.
To’rtinchidan,
aholining siyosiy faolligi bevosita uning jamiyat ijtimoiy-
siyosiy jarayonlariga qanchalik daxldorligi bilan belgilanadi. Agar fuqaro siyosiy
va ijtimoiy jihatdan faol bo’lsa, u o’z-o’zini boshqarishga va shu orqali jamoa
harakatini shakllantirishga, uning mazmunini chuqurlashtirishga qodir bo’ladi.
Yangilanayotgan jamiyat aholini kundalik tashvishlar va har xil ikir-chikirlar
girdobidan olib chiqadi, uni hayotga teranroq va sergakroq qarashga o’rgatadi.
Agar har bir fuqaro hayotda o’zini ana shunday tutsa, ana shunday qobiliyatga
ega bo’lsa, demokratiya o’z-o’zidan jamiyatning tarkibiy qismiga aylanadi,
ijtimoiy turmushimizda mustahkam qaror topadi. Bunday hodisani Prezident Islom
Karimov «Bir so’z bilan aytganda, mustaqillik, hurriyat xalqimizga nihoyatda
120
qimmatga tushgan. Hurriyatning bahosi doimo avlodlar taqtsiri, iymoni, vijdoni
bilan o’lchanadi», – deb to’g’ri baholagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |