Ziyayev Sherali Abdulaziz o’g’lining

Afvzalliklari:

 iqtisodiy tomonidan o’rganiladigan o’quv moduli yoki kursini 

o’qitishda  ketadigan  harajatning  tejalishi,  mustaqil  holda  ta’lim  oshirish 

imkoniyati. O’qish jarayonida o’zining shaxsiy o’quv traektoriyasi asosida amalga 

oshishi.  Xorijiy  oliy  ta’lim  muassasidagi  professor  o’qituvchilari  bilan  tanishishi, 

kursga  yozilgan  boshqa  davlatdagi  tengqurlari  bilan  tanishish  imkoniyati.  O’z 

ustida uzluksiz ishlash imkoniyati. 



 

OTM tomonidan OETR/OOOK tavsiya etilgan kurslarning havolasini 

(off  layn  rejimda  graberlashatirilgan  holda)  OTM  qoshidagi  Moodle 

ta’lim axborot tizimida tashkil etish mumkin. 



 

Ommaviy  onlayn  ochiq  kurslarda  bilim  olgan  va  tamomlagan 

talabalarning  bilimini  tasdiqlash  jarayoni  maxsus  kommisiya  a’zolari 

tomonidan akkreditasiyadan o’tkaziladi.

 

---

40 

 



 

OETR/OOOK  o’qish  “Bleanded  learning”  (“Aralashgan  ta’lim”) 

shaklida  an’anaviy  o’qish  bilan    uyg’unlashgan  holda  tashkil  etilishi 

mumkin.

 



 

“Bleanded  learning”  turidagi  ta’lim  shaklida  nazariy,  o’quv-

laboratoriya va amaliy mashg’ulotlarni mustaqil o’zlashtirish,  oraliq, 

joriy  va  yakuniy  baholash  sinovlariga  tayyorgarlik  ko’rish,  mustaqil 

ta’limga  ajratilgan  soatlardan  kelib  chiqqan  holda  nazorat 

topshiriqlarini  bajarish  va  topshirish  jarayonlarini  ayrim  turlari 

masofadan turib ayrimlari esa auditoriyada an’anaviy o’qishni nazarda 

tutadi.

 



 

OTM  Moodle  ta’lim  axborot  tizimi  talabalarning  OETR/OOOK 

o’zlashtirish  davomida  vujudga  keladigan  qiyinchliklarni  echishda 

professor-o’qituvchilar  tomonidan  uslubiy  yordam  berish  uchun 

xizmat qiladi.

 



 

Moodle ta’lim axborot tizimidan foydalangan holda ommaviy  onlayn 

ochiq 

kurslarda 

o’zlashtirgan 

talabaning 

olgan 

bilimini 

akkreditasiyalash  maqsadida  va    talabaning  OETR/OOOK  o’quv 

faoliyatini  samarali  tashkillashtirish  va  elektron  o’quv-uslubiy 

resurslarini ta’minlash uchun  xizmat qiladi.

 



 

  

Moodle  ta’lim  axborot  tizimi  orqali  ommaviy  onlayn  ochiq  onlayn 

kursda  reja  asosida  ta’lim  olayotgan  talabaga  nazariy,  o’quv-

laboratoriya  va  amaliy  mashg’ulotlarni,  joriy,  oraliq  va  yakuniy 

baholashlarni  pedagogik    xodimlarning  ta’lim  oluvchi  talaba  bilan 

bevosita  muloqoti    asosida  konsulьtasiyalar  o’tkazishni  istisno 

qilmaydi. 



 

  Ta’lim  yo’nalishi  o’quv  rejasidagi  fanlarning  xususiyatlaridan  va 

ta’lim muassasasining texnik, dasturiy imkoniyatlaridan kelib chiqib, 

nazariy,  o’quv-laboratoriya  va  amaliy  mashg’ulotlarni  o’tkazishda 

“Bleanded learning” (“Aralashgan ta’lim”) shaklidan foydalanish yoki 

pedagogik xodimning ta’lim oluvchi  bilan bevosita muloqoti asosida 

---

41 

 

olib borish tartibi hamda ularning xajm nuqtai nazardan o’zaro nisbati 

oliy ta’lim muassasasi tomonidan mustaqil belgilanadi. 



 

  Oliy  ta’lim  muassasasi  talabalarini,  professor-o’qituvchilarini  Ochiq 

elektron  ta’lim  resurslaridan  foydalanish,  vaqt  menejmenti  bo’yicha  

ko’nikma  va  malakasini  shakllantirish  maqsadida  talabalar  uchun 

boshlang’ich maxsus kurslari tashkil qilinishini ta’minlaydi. 



 

  Ta’lim  muassasasi  talabalarni  ommavy  onlayn  ochiq  kurslardan 

foydalanish  bo’yicha  yo’riqnoma  va  uslubiy  kursatmalar  bilan 

ta’minlaydi hamda tegishli maslahatlarni tashkil etadi. 

 

Ommaviy onlayn ochiq kurslar orqali tashkillashtirilgan mustaqil ta’lim 

jarayoni quyidagi hujjatlar asosida tashkil etiladi: 



 

Mustaqil ishlarni bajarish grafigi; 



 

yo’nalish bo’yicha ishchi o’quv rejasi; 



 

fanlar  bo’yicha  o’quv  dasturlari,  nazorat  ishlari  (ularning  bajarilish 

muddatlari ko’rsatilgan holda); 



 

mustaqil ishlarini qayd etish jurnali; 



 

talabalarning OETR/OOOK o’qish davomida paydo bo’lgan savollari 

bo’yicha forumda qatnashishini qayd etish elektron jurnali; 



 

tarmoq  orqali  nazorat  ishlarini  qabul  qilinishini  va  o’tkazilgan 

konsultatsiyalarni qayd etish elektron jurnali. 



 

fan (kurs) bo’yicha o’quv dasturi; 



 

mustaqil o’rganish bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar; 



 

mundarija; 



 

bo’limlar bo’yicha tuzilgan asosiy mundarija; 



 

bo’limlar  bo’yicha  nazariy  va  amaliy  ma’lumotlar,  testlar,  savollar, 

trening uchun javoblari bilan mashqlar; 



 

mustaqil ishlash uchun amaliy topshiriqlar; 



 

Glossari (terminlarning izohli lug’ati); 



 

qisqartma va atamalar ro’yhati; 



 

xulosa; 

---

42 

 



 

adabiyotlar ro’yxati (asosiy, qo’shimcha, fakultativ); 



 

Ommaviy onlayn ochiq kurs muallif(lar)i haqida qisqacha ma’lumot. 



 

Ommaviy onlayn ochiq kurs taqdim etayotgan universiet nomi. 



 

Ommaviy onlayn ochiq kurs joylashgan veb sahifa manzili (havolasi). 

         Ishchi o’quv rejasi va fan dasturlarida, kalendar-tematik rejalarda talabaning 

faoliyatini nazoratini nazarda tutuvchi, OETR/OOOK orqali mutaqil ta’lim sifatida 

o’qiyotgan talabalarga baholashlarning o’tkazilish muddatlari belgilab qo’yiladi. 

         Dastur talabaning OTM (kafedra, fakultet) tomonidan OETR/OOOK fanlarni 

o’rganishi  lozim  bo’lgan  har  bir  fan  bo’yicha  bo’lim  va  mavzular  ro’yxatini 

belgilaydi. Uslubiy ko’rsatmalar esa talabaga fan bo’yicha mustaqil ta’lim olishga 

yordam  beradi.  Ularda  materialni  qanday  ketma-ketlikda  o’rganish  maqsadga 

muvofiqligi  haqida  ko’rsatmalar  beriladi,    asosiy  qoidalar  va  eng  murakkab 

bo’limlarga  e’tibor  qaratiladi,  masalalar  echish  bo’yicha  namunalar  auditoriya 

mashg’ulotlarida yoki  Moodle ta’lim axborot tizimida berib boriladi. 

         Ommaviy  onlayn  ochiq  kurslarda  o’qityotgan(  tugatgan)  talabalarni 

ro’yxatga  olish, OETR/OOOK o’qish tugagandan keyin akkreditasiyadan utkazish 

va ularning bajargan ishlariga  taqriz yozish va saqlash tartibi haqida. 



 

  Ommaviy  onlayn  ochiq  kurslarda  mustaqil  ravishda  o’qishni 

boshlamoqchi  bo’lgan  talabalar  dekanat  tomonidan  joriy  etilgan 

maxsus  elektron  jurnalga  fan  o’qituvchisi  tomonidan  ro’yxatga 

olinadi. 



 

  Ommaviy  onlayn  ochiq  kursni  tugatgan  talaba  tomonidan 

tayyorlangan  nazorat  ishi  yoki  kurs  loyihasi  elektron  variantda 

professor-o’qituvchiga  yoki  maxsus  tuzilgan  ishchi  komissiyaga 

Moodle  ta’lim  axborot  tizimida  orqali  yetkaziladi.    Maxsus  tuzilgan 

ishchi  komissiyaga  elektron  guruh  jurnaliga  qayd  qilib  qo’yadi  va 

taqrizdan  o’tkazib  talabaning  Moodle  ta’lim  axborot  tizimida 

talabaning reyting qaydnomasiga tegishli ballni qo’yib baholaydi. 

 Hozirgi  vaqtda  Moodle    (Modular    Object-Oriented    Dynamic  Learning  

Environment)  tizimi  oliy  ta’lim  muassasalarida  keng  qo’llanilmoqda.  Bu  tizim 

---

43 

 

o’zining  oddiyligi  va  qulayligi  bilan  boshqa  shu  turdagi  ta’limni  boshqaruvchi 

tizimlardan farqlanib turadi. 

 O’quv  jarayonini  optimal  tashkillashtirishda  ta’limni  boshqaruvchi  tizim 

(LMS  )  lardan  foydalanish  ta’lim  olishning  samaradorligini  oshiradi.  Bu  esa 

avvalam 

bor 

talabalarning 

auditoriyadan 

tashqari 

mustaqil 

ishlarini 

tashkillashtirish va nazorat qilish orqali amalga oshiriladi.  

Birinchidan mustaqil ta’lim olishni metodik jihatdan (mustaqil o’qish uchun 

materiallar bilan) ta’minlab berishi zarur, ya’ni talabalarning tipologik qabul qilish 

va  o’zlashtirish  darajasi  har  hilligini,  hamda  turli  boshlang’ich  bilim  darajasiga 

ekanligini hisobga oluvchi, katta miqdordagi turli variantlarda topshiriqlarni ishlab 

chiqishi talab qilinadi. 

Ikkinchidan  o’z  vaqtida  va  tizimli  tarzda  talabalarning  mustaqil  ishlarini 

boshqarishi,  o’quv  natijalarini  o’z  vaqtida  nazorat  qilib  borishi  zarur.  LMS 

tizimlari hususan Moodle tizimi ham o’quv jarayonini optimallashtirishga, berilgan 

vaqt oralig’ida maksimal natijalarga erishishga yordam beradi. 

Moodle  tizimi  orqali  talabalarning  ochiq  elektron  ta’lim  resurslaridan 

foydalangan  holda  va  xorij  adabiyotlari  orqali  mustaqil  ishlarini  to’laqonli 

baholash  uchun,  masofaviy  usuliga  o’tishni  bosqichma  bosqich  diskret  amalga 

oshirish zarur bo’ladi. Buni shartli uchta bosqichda amalga oshirish mumkin.