Ziyamuhamedova

Bosimning ta’siri

Bosim kattaligi ikki omil bilan xarakterlanadi:

1. 
   etilenni o‘z parsial bosimi bilan;
   
2. 
   suv bug‘larining kondensatlanishi boshlanishi bilan. Etilen parsial bosimining ortishi bilan reaksiya tezligi ortadi.
   

Katalizning faol boshlanishi sifatida yoyuvchi yuzida suyuq ag- regat holatda joylashgan va konsentratsiyasi katalizator yuzida suv bug‘ining tarangligiga bog‘liq holida bo‘lgan erkin fosfat kislotasi- dir.

2
Оdatda, fosfat kislotaning konsentratsiyasi 83–85% oralig‘ida bo‘ladi. Аgar suv bug‘ining tarangligi katalizator yuzida kuchli ortsa–suv bug‘lari kondensatlanadi va fosfat kislotani suyultiradi. Natijada spirtning salmog‘i keskin pasayadi. Shuning uchun sistema- ning umumiy bosimi (P) 70–75 atmosfera. Suv bug‘ining parsial bo- simi P_{h O} = 27 – 30 atmosfera. Etilenning parsial bosimi atmosfera.

2 4
P_{C H}  30  38

3. Suvning etilenga nisbatini ta’siri

Jarayonni belgilab beruvchi zarur omil – suvni etilenga nisbatan molli nisbatlaridir.
Аmalda suvning etilenga molli nisbatlari 0,6–0,7:1 ga teng qilib ushlab turiladi. Bunday nisbatlarni tanlash fosfat kislotasi konsen- tratsiyasini 83–85% da saqlab turish bilan bog‘liq.

1. Boshqa omillar ta’siri

Kontakt vaqti (hajmiy tezlikka teskari kattalik) – 1820 sek, uning qiymatini orttirish etilenning konversiyasini oshirsada, reaksi- ya yonaki mahsulotlari miqdorini ham oshishiga olib keladi.
Etilenning hajmiy tezligi 1800–2000–soat–1, bir o‘tishda etilen konversiyasi 4–6%.
Etilenni to‘g‘ridan to‘g‘ri gidratatsiya qilish qurilmasi ish rejimi quyidagicha:
Umumiy bosim, 70–75 atmosfera. Temperatura, 280–300ºC.
Molli nisbat, H₂О/C₂h₄=0,7:1. Kontakt vaqti, 18÷20 sek.
Etilen hajmiy tezligi , 1800–2000 soat–1.
1m³ katalizatorda olingan spirt miqdori, 190–200 kg/soat.
Katalizator 500 soat ishlaydi, undan so‘ng fosfat kislota tez ketib qolishi oqibatida uning faolligi tushib ketadi, shu sababli jarayon paytida katalizatorga yangi H₃PО₄ qo‘shib turiladi va uni regenerat- siyasiz xizmatini 900 soatgacha uzaytiriladi. Reaksiyaning yonaki mahsulotlari quyidagilardir: dietil efiri (C₂h₅–О–C₂h₅)–2%; atsetal- degid –1%; polimerlar –2%.
Etilen konversiyasining quyiligi va shu bois etilenning ko‘p mar- ta sirkulatsiyasi – jarayonning jiddiy kamchiligidir. Ushbu kamchilik tozaligi 98% dan kam bo‘lmagan konsentrlangan etilenni majburan ishlatishni taqozo etadi.
Suyuq fazada etilenni suv bilan 250–300ºC haroratda va 300 at- mosfera bosimi ostida gidratatsiya qilish jarayoni ishlab chiqilgan. Katalizator sifatida silikagelda W₂O₃(15–20%) ishlatiladi.
Usulning afzalliklari: katalizator apparaturani korroziyaga uch- ratmaydi; suvni bug‘latishga va suv bug‘ini o‘ta qizdirishga katta miqdorda issiqlik sarfi talab qilinmaydi. Katalizator bug‘ fazadagi gidratatsiya uchun yaroqsizdir, chunki bu sharoitda u kam faoldir.
Usulning kamchiligi – katalizator narxining yuqoriligidan iborat.

2.