Ziyamuhamedova

Аtsetaldegid umumiy ishlab chiqarishda turli xomashyo turlarining ulushi.

Mamlakat	Etilen	Аtsetilen	Etanol	Boshqalar
yaponiya АQsh gFR Italiya Fransiya	93 54 69 54 30	7 6 31 46 31	– 28 – – 39	– 12 – – –

Etilen xomashyoga o‘tish 100–150 ming t./yil quvvatli yirik qu- rilmalar qurish imkoniyatini beradi.
Аtsetaldegid sirka kislotasi, etilatsetat, n–butil spirtlari olishda ishlatiladi.
Etilenni oksidlab atsetaldegid olish analogik sharoitlarida propi- len va n–butilenlarni oksidlab mos holida atseton va metiletilketon- lar olinadi:

CH  CH  CH
 1/ 2O
_P_dCl_2 , 80_10_0 ⁰C_3atm_,_{ CH}

• 
  C(O)  CH
  

3 2 2 3 3

CH  CH

• 
  CH  CH
  

 1/ 2O
_1_3 a_tm_{ CH}

• 
  CH
  
• 
  C(O)  CH
  

3 2 2 2 3 2 3

ya’ni, yuqoriroq molekular olefinlar oksidlaganda aldegidlar emas, balki ketonlar hosil bo‘ladi; oksidlash tezligi va maqsadga muvofiq mahsulotlarning salmog‘i ilk olefinlarni molekular og‘irligi ortishi bilan tushadi: o‘tkazilgan atsetaldegidni salmog‘i 95% ga yetadi, at- setonniki – 90%, metiletil ketonniki – 80%.

Оlefinlarni to‘g‘ridan to‘g‘ri oksidlab ketonlar olish jarayoni iqti- sodiy jihatdan manfaat keltiradi. Turli usullar bilan olingan atseton- ning nisbiy tannarxi texnik – iqtisodiy hisobi, quyidagicha (%):
Izopropil spirtini degidrirlab – 100% Kumol usuli bilan – 50–60%
Propilenni to‘g‘ridan to‘g‘ri oksidlash bilan – 35%
Ushbu jarayon bir bosqichda, reaksiya yuqori selektivlikda (yo- naki mahsulotlarning salmog‘i uncha ko‘p bo‘lmagan miqdorda) amalga oshadi.

Хomashyo sifatida propan–propilen va butan – butilen fraksiya- lari qo‘llanilishi mumkin.
Аtsetaldegid olishdagi kabi jarayonni bir yoki ikki reaktorli sxe- ma bo‘yicha olib borish mumkin. Birinchi variant tozaroq ilk xom- ashyo talab qiladi, ikkinchisi esa kamroq konsentrlangan olefinlar uchun qo‘llanilishi mumkin.

3.