Ziyadillayeva maxliyo to`lqinjon

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM BAZIRLIGI

MUQIMIY NOMIDAGI QO`QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI

MASOFAVIY TA`LIM KAFEDRASI

MAKTABGACHA TA`LIM YO`NALISHI

3-BOSQICH SIRTQI BO’LIM TALABASI

ZIYADILLAYEVA MAXLIYO TO`LQINJON
QIZINING

BOLALAR NUTQINI O’STIRISH
FANIDAN

“BOLALARNING RAVON NUTQINI RIVOJLANTIRISH YO’LLARI”

MAVZUSIDAGI

KURS ISHI

Ilmiy raxbar: K.K.Komilova

Qo`qon-2021

MUNDARIJA

KIRISH ………………………………………………………………. 3.
1-BOB. RAVON NUTQ TUSHUNCHASI VA UNI RIVOJLANTIRISH VAZIFALARI
1-§. Ravon nutq mohiyati ……………………………………………..5
2-§. Til tafakkur quroli va muomala vositasi ………………………..9
2-BOB. MAKTABGACHA TA ’LIM MUASSASALARIDA BOLALAMI RAVON NUTQQA О‘RGATISH
1-§. Bolalarda ravon nutqni rivojlantirish maktabgacha ta’lim
muassasasining asosiy vazifasi sifatida………………………………..11
2-§. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarning ravon nutqini shakllantirishda ijodiy hikoya tuzishga o ‘rgatish …………………..13
XULOSA …………………………………………………………………15
ILOVALAR………………………………………………………………17
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati ……………………………………19


KIRISH
O`zbekistonda amalga oshirilayotgan siyosiy-ijtimoiy, iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy islohotlar mamlakatni rivojlantirishning asosiy maqsadi – mamlakatimizda ta’lim tizimini takomillashtirish va uni hozirgi zamon talablariga moslashtirish, zamonaviy informatsion texnologiyalarga asoslangan, jahon andozalari darajasidagi tizimni yaratish davlat siyosatining muhim tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.
“Ilk qadam” ning hayotiyligini ta’minlash, ta’lim tizimini tubdan isloh etishni taqozo etuvchi muhim hujjat hisoblanib, milliy dastur ta’lim tizimida o`ziga xos, o`ziga mos yangicha yondashuvni, yangicha uslubni va yangi kasb mahoratini talab etadi.
Bolalarni erkin fikrlashga o`rgatish orqali berilgan ta’lim samarasining sifatli bo`lishiga erishish har bir tarbiyachining asosiy maqsadiga aylanishi zarur. Buning uchun tarbiyachilarning bosh vazifasi-maktabgacha yoshdagi bolalarni:
- Davlat talablari
- Nizom
- “Ilk qadam” dasturi asosida rejalashtirilgan ta’lim-tarbiya berishdir. Shuning uchun ham ta’limning barcha bosqichlarida ona tilidan ta’lim berish; ona tili ta’limiga qo‘yilgan davlat talablaridan kelib chiqgan xolda amalga oshiriladi. Maktabgacha ta’limda ona tili ta`limiga qo‘yilgan talablardan biri bolalar:
- nutqini o‘stirish
- o‘z fikr, istagini aniq, tushunarli, mazmunli bayon etishga o‘rganishi
- bolalar so‘z boyligini oshirish, maktabgacha ta’limning oxirida 3000 dan ortiq so‘zni bilish
- tushunishi va nutqda qo‘llash malakalarini shakllantirishdan iboratdir. Chunki yoshlikdan boshlab bolalarni:
- fikrlashi
- tafakkuri
- ona tilida o‘z fikrini bayon etishi
- ona tilini amaliy o‘rganishdan iborat bo‘lib, bola shaxsini shakillantirishda muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun maktabgacha ta’lim tizimida bolalarni ona tilida so‘zlash, o‘z fikrini aniq bayon etish, boshqalar fikrini tinglashga o‘rgatib boriladi, bolalarda ona – tiliga xurmat, tildan to‘g‘ri fodalanish, nutq odobiga rioya qilish kabi nutqiy malakalarni shakllantirib boriladi. Chunki demokratik jamiyatda bolalar, umuman, har bir inson erkin fikrlaydigan etib tarbiyalanadi. Agar bolalar erkin fikrlashni o‘rganmasa berilgan ta’lim samarasi passiv bo‘lishi muqarrardir. Albatta bilim kerak. Ammo bilim o‘z yo‘liga. Mustaqil fikrlash ham katta boylikdir.
Yuqoridagi fikrdan ko‘rinib turibdiki maktabgacha yoshdan bolalarni erkin fikrlashi, nutqda so‘zni o‘rinli qo‘llay olishi, o‘z nutqining mazmunini to‘g‘ri tuzishi ona tilini o‘rganishi asosiy omil hisoblanadi.
Ma’lumki, maktabgacha ta’limda bolalar nutqini o‘stirish, o‘z fikrini mazmunli, tushunarli bayon etishga o‘rgatish, nutqda so‘zni to‘g‘ri qo‘llash, nutq odobini egallashni tarbiyalash kabi serqirra vazifani bajaradi. Ya’ni go‘zal ahloq, insonparvarlik kabi xislatlar ona tili orqali bolalarga singadi. Shunday qilib, yuqoridagilardan kelib chiqib,