Қўзиқоринларни истеъмол қилиш озиқ-овқат маҳсулоти кўп асрлик тарихга ега ва ундан юқори

Қўзиқоринларни истеъмол қилиш
озиқ-овқат маҳсулоти кўп асрлик тарихга ега ва ундан юқори
охирги 3-4 аср, қутулиш мумкин қўзиқорин айрим турлари
сунъий шароитда етиштирилди. Орасида
енг кўп истеъмол қилинадиган қўзиқоринларнинг маданий турлари
чампигнон кенг тарқалди,
ҳозирда кўплаб мамлакатларда етиштирилади
дунёнинг барча қитъаларидан. Global умумий ҳажмида
1 million тоннадан ортиқ қўзиқорин ишлаб чиқариш, шам
пинёнлар 75-80% ни егаллайди.
Чампигнонс таркибида 88 дан 92% гача сув бор, бой
тўлиқ оқсилларда қўзиқорин таркибига зна киради
углеводларнинг нисбий миқдори, органик кислоталар,
минераллар ва витаминларнинг бутун мажмуаси.
100 г янги шампинонларда 27,4 кал мавжуд
(115 Мвт), қуритилган (қўзиқорин кукуни ОК) - 192 кал
(800 Мвт). Азотли моддаларнинг ярмидан кўпи ифодаланади
protein ва mannitol углеводлар таркибида устунлик қилади
. Фойдали қазилмалар орасида асосий ўрин
фосфор ва калий тузларига тегишли. Мазмунига кўра
фосфор тузларидан чемпионатларни тенглаштириш мумкин
балиқ маҳсулотларига. Чампигнонс таркибида
а, C, б витаминлари (тиамин ва riboflavin),
Р Р (никотин кислота), пантотен кислота.
Бундан ташқари, ўзига хос бор
чампигнонлардаги ароматик моддалар уларни такрорламайди
менинг таъми ва ҳиди.
Озиқ-овқат маҳсулоти сифатида чампигнонс универсалдир.
Улар янги, қуритилган ва истеъмол қилинади
сақланиб қолган. Чампигнонлардан катта пиширасиз
идишлар сони, улар билан мукаммал бирлаштирилган
балиқ, сабзавот ва бошқа маҳсулотлар.
Чампигнонларни етиштириш муҳим аҳамиятга ега емас
харажатлар. Қўзиқоринлар субстратда муваффақиятли ўсади
қишлоқ хўжалиги чиқиндиларидан тайёрланган
1* 3

ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш саноати.

Чиқиндиларни йўқ қилиш жараёнида катта
юқори озуқавий қийматга ега маҳсулотлар ишлаб чиқарилади. Ш ом
пинён йил давомида екинларни беради, бу
маҳсулот олишда мавсумийликни англатади. Қисқа
чампигнонларнинг ўсиши ва ривожланиши цикли имкон беради
сиз учун бор 4 учун
6.5 ҳар бир етиштириш хонасида йилига екинларни айлантириш ва имконият
контейнерларда етиштириш ҳажмини ишлатишга имкон беради
сақлаш тўлиқ.
Чампигнонс етиштириш-бу чиқиндилар
- бепул ишлаб чиқариш. Қўзиқоринлар учун ишлатиладиган субстрат олдиндан
Бу жуда қимматли органик ўғитдир
очиқ ва ҳимояланган тупроқнинг кўплаб екинлари учун.
Замонавий техника ютуқлари туфайли
меҳнат талаб қиладиган жараёнларни механизациялашда яратилиш
автоматлаштирилган ҳавони кондициялаш тизимларининг унификацияси
култивация иншоотларининг ўтиш даври мавжуд
кичик тижорат ишлаб чиқаришидан
катта механизациялашган ва автоматлаштирилган қурилиш
мажмуалар. Операцион амалиёти
юртимизда бунёд етилган бундай мажмуалар ҳозиргача мавжуд
чампигнонларни етиштириш жуда юқори еканлигини кўрсатди
рақобат.
Ишлаб чиқаришни кўпайтириш мақсадида
ва уларнинг ассортиментини кенгайтириш
, мамлакатимизда йирик қўзиқорин мажмуалари қурилмоқда
. Уларнинг ишга туширилиши билан ҳажмлар ўсади
ушбу қимматбаҳо ҳосилни етиштириш сезиларли даражада ошади
. Екиш материалини етказиб бериш учун
мавжуд ва янги қурилган мажмуаларга
, учун ўсимлик
Москва вилоятидаги Зарече совхозида йилига 300 тонна қувватга ега шампинонлар миселюмини ишлаб чиқариш ишлари олиб борилмоқда
. Таснифи,
Морфологик
ВА БИОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ

Базидиал замбуруғлар (базидиомицетлар), тартиби аҳа-

рикове, ёки lamellar (а гариcалес), оила
агарик ёки шампинонлар (Агариcаcеае), жинс
чампигнон (а гариcус), бу табиий шароитда
яхнинг 60 дан ортиқ тури бор.
Анъанага кўра, C. Linnaeus (1735), қўзиқорин билан бошланган
ўсимлик дунёсининг махсус бўлими сифатида қаралди.
Бу қўзиқоринларнинг ўзига хос хусусияти билан боғлиқ
иккала ўсимлик ва хусусиятларнинг комбинациясидан иборат
ҳайвонлар. Мустақил гуруҳ қўзиқорин биринчи marta
Улар томонидан ажратилган Е. M. Фриз (1821) ва
енди систематик серияда улар а ни ифодалайди
махсус Қироллик.
E. M. Фриз таснифига кўра екиладиган
чампигнон шакллари ягона
вида-умумий чампигнон (Псаллиота cампе-
стрис). Кейинчалик халқаро конгресслар қарорлари билан
1950 йилда Стокголмдаги ботаниклар, кейин Парижда
1954, чампигнон турига ном берилди
Agaricus.ki
Чампигнон турининг турлари асосан космополитдир,
улар барча қитъаларда кенг тарқалган ва фақат
оз сонли турлар, асосан чўл шампинонлари
Улар чекланган чўл ва ярим чўлларга ега
Марказий Осиё ва Шимолий Amerika.
Агариcус турининг аксарият турлари қуйидагиларга тегишли
енг фойдали замбуруғлар, яъни улар ўсади
чириган гўнг, дала ва ўтлоқ чиринди, ўрмонда
ахлат. Силлиқ бўлган мевали таналарни ҳосил қилинг
қалин, толали ёки пўстли сирт
шляпалардан оқ ёки оқ рангда, камроқ қуюқ рангда-
шляпанинг катталиги 2 дан 10 см гача ёки ундан кўп. Ёзувлар

Чампигнон синфга тегишли

5

Шакл. 1. Мева танасининг тузилиши

чампигнон:
7-ш ляпка; 2-пластинкалар; 3-хусусий
покрй вало( ҳалқа); 4 — н ўзҳ ка.

нинг пастки қисмида

қопқоқлар бепул, ёш мевалар
органлари оқ.
Чампигнонда иккита бор
асосий органлар: ер ости —
миселюм (миселюм),
вегетатив вакили
қўзиқориннинг бир қисми ва ер усти —
бажаради мева танаси,
жинсий кўпайиш ёки споруляция функциялари
(Шакл. 1).
Худди олий гулларни ўсимликлар,
унда ўсиш ва ривожланиш сикли давом етади "уруғдан
уруғга", чампигнонда бу цикл синг-дан ўтади
учун sport.
Бир marta қулай шароитда қўзиқорин спораси куни
8-12 кун ФИДЕ ҳосил қилади, кейин у
далланадиган гифага айланади. Гиф шохлари ўсади, йилда
уларда бўлинмалар пайдо бўлади ва кўп ҳужайрали
ёш миселюм олинади. Гифаларнинг ўсиши ҳаракат билан содир бўлади
апикал ёш ҳужайралар ва
ички ески ҳужайралар чўзилиб кетади ва
уларнинг бир қисмидан lateral бўртмалар ҳосил бўлади, улар,
бўлим билан ажралиб, гифанинг lateral шохларини ҳосил қилади.
Ташқи кўринишдаги ёш миселюм
далланадиган ўргимчак тўри, бу нима учун
давр у ўргимчак тўри деб аталади. Бундай миселюм ҳисобга олинади
бу екиш ёки екиш учун енг яхши деб ҳисобланади, чунки у
тезда субстратда илдиз отади.
Миселюмнинг ўсиши, қараб субстратнинг ҳарорати, намлиги ва зичлиги тўғрисида, 10 дан 20 кунгача давом етади.
Миселюмнинг гифалари ўсиши ва ўзаро қўшилиши билан, оғир шаклланишлар пайдо бўлади, мевали таналарнинг рудиментларининг шаклланиши бу миселюмда содир бўлади(Шакл. 2).Бу ёш ўргимчак тўри миселюмун таъкидлаш лозим
субстратда барча йўналишларда ўсади, лекин шаклланиши учун
мева таналарининг рудиментлари, унинг гифалари ўсади
вертикал юқорига қоплама материаллар қатлами ичига.
6