Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

иккала тоғ билан баравар 
бўлгач, “Дам уринглар!” деди. 
Яъни, менга катта-катта темир парчаларини олиб келинглар, – деди Зулқарнайн. 
Улар Зулқарнайн сўраган нарсани олиб келишди. Темир парчалари иккала тоғ билан баравар 
бўлгач: 
– Икки тоғ орасидаги темир парчалари устига олов пурканглар! – деб айтди. 
“Қачон у ўт қилгач, деди: “Менга эритилган мис ҳам келтиринглар, 
(темир парчалари)
 устидан 
қуяман”. 
Темир парчалари қип-қизил олов бўлганида Зулқарнайн: 
– Менга эритилган мис олиб келинг! – деди. 
Зулқарнайн аввалига темир парчалари олиб келишни буюрди. Қавм талабни бажо келтиргач, устма-
уст қилиб икки тоғ орасини мустаҳкам темир билан тўлдирди. Тоғ бўйи баравар темир бўлакларини 
тиклагач, “Олов ёқинглар, босқонлар билан пуфланглар!” деди. Улар Зулқарнайн айтган ишни қилишди. 
Тоғ орасига тиклаб қўйилган темир қип-қизил тус олганида Зулқарнайн: “Менга эритилган мис олиб 
келинглар. Бу темирни янада мустаҳкам қиламан”, деди. 
Зулқарнайн тоғ ортида яшайдиган қавм таклифини лаббай, деб қабул қилди, уларнинг талабини 
ортиғи билан бажарди. Натижада Яъжуж ва Маъжуж хуружидан сақлайдиган салобатли девор қад 
кўтарди. 
Қуръони каримда хабар берилишича, Яъжуж ва Маъжуж бу бақувват тўсиқни ошиб ўта олмайди: 
“Энди улар 
(тўсиқ)
устига чиқишга ҳам қодир эмаслар, уни тешиб ўтишга ҳам қодир 
эмаслар”. 
Яъжуж ва Маъжуж энди тоғ устига чиқишга имкон топа олмайди, уни тешиб ўтишга ҳам қодир 
эмас. 
Зулқарнайн бундай улкан ишни бажариб, ўзини катта олгани йўқ, балки Парвардигорига шукр 
қилиб, Унинг қудрати олдида ожизлигини тан олди: 
“Бу Парвардигорим томонидан марҳаматдир. Энди қачон Парвардигорим ваъда қилган вақт 
келганида ўзи у 
(тўсиқни)
 теп-текис қилиб қўяди. Парвардигорим ваъдаси ҳақдир”.
Яъни, икки тоғ орасига бино қилинган девор Парвардигорим Аллоҳ таолонинг марҳамати. У Зот 
раҳмати ҳамма нарсадан кенгдир. 
Дунё охирлаганида ёки Яъжуж ва Маъжуж чиқиш вақти келганида бу девор теп-текис қилиб 
қўйилади. Аллоҳ таоло бандаларига савоб ёки жазо бериш ҳақидаги ваъдаси ҳақдир. Бунга ҳеч қандай 
шубҳа йўқ
33
.