Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

АМАЛИЙ-МАЖОЗИЙ КУФР 
Эътиқодий куфр ҳақиқий куфрдир. У бандани Ислом миллатидан чиқаради, жаҳаннамда абадий 
қолишига сабаб бўлади. Амалий-мажозий куфр эса ҳақиқий куфр эмас. У имон заифлигини, комил 
эмаслигини билдиради. Амалий куфр бандани Ислом миллатидан чиқармайди, балки унга шаръий жазо 
тайинланади. 
Қуйида амалий куфрга мисоллар келтирамиз: 
1. Намозни узрсиз тарк этиш. 
2. Мусулмон биродари билан жанг қилиш. 
3. Зино қилиш. 
4. Ўғрилик қилиш. 
5. Маст қилувчи ичимликлар ичиш ва ҳоказо. 
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам мусулмонлар бир-бири билан урушишини куфр, дедилар. 
Лекин, Қуръонда бир-бири билан урушган икки тоифани мўминлар, дейилган. 

---

118 
Ҳадиси шарифларда банда мўмин ҳолида зино, ўғрилик қилмаслиги, хамр ичмаслиги айтилган. 
Булар оғир гуноҳ саналса-да, банда имонига путур етказмайди, магар ўша ишларни ҳалол санамаса. 
Мазкур гуноҳларга шаръий жазо белгилангани ҳам улар бандани имондан айирмаслигига далилдир. 
Машҳур ҳадиси шарифда: “Кимнинг охирги сўзи “Лаа илааҳа иллаллоҳ” бўлса, жаннатга киради”, 
дейилган. Бундан чиқди, юқорида тилга олинган гуноҳлар – гарчи, зарари катта, оғир бўлса-да – 
зинокорни, ўғрини, қотилни имонидан айирмайди, балки комил имонга зид ишлар ҳисобланади. Ким 
улардан тавба қилса, Аллоҳ гуноҳини кечиради. Агар мусулмон ҳолида тавба қилмай вафот этса, 
гуноҳига яраша қабрда ёки жаҳаннамда маълум муддат азобланади. Кейин Аллоҳнинг раҳмати билан у 
ердан чиқарилиб, жаннатга киритилиши мумкин. 
Шу ерда бир савол туғилади: бут-санамларга сиғиниш, Қуръонни масхара қилиш, Пайғамбаримиз 
соллаллоҳу алайҳи ва салламни ҳақоратлаш, Ислом дини устидан кулиш ҳам бир қарашда амалий, яъни 
тана аъзолари билан қилинадиган куфрга ўхшайди-ку. Буни қандай тушуниш керак? 
Юқорида саналган ишлар тана аъзолари билан бажарилса-да, лекин эътиқодий – қалб билан боғлиқ 
куфрдир. Мусулмон одам бундай ишлардан тийилади. Уни фақат кофир, мушрик, мунофиқ кимсалар 
қилади. Бунда масалага сиртдан қаралмайди, унинг асл моҳиятига эътибор берилади. 
ШИРК НИМА? 
“Ширк” сўзи “шерик қилиш” маъносини билдиради. Аллоҳ таолога Унинг зотида, сифатларида, 
исмларида, ишларида, ҳукмларида бирон нарсани шерик қилиш (тенглаштириш) ширкдир. 
Ибодат қилиш учун фақат Аллоҳ муносиб. Энди ким Аллоҳдан ўзга нарсаларга ибодат қилса, ширк 
келтирган бўлади. 
Банданинг барча ҳожатларини Аллоҳ раво қилади, унга ризқни Аллоҳ беради, мушкулини осон 
қилади. Энди ким Аллоҳдан ўзгадан ризқ сўраса, Аллоҳга ширк келтирган бўлади. 
Шунингдек, кимда-ким Аллоҳдан бошқалар ҳам ҳар ерда ҳозиру нозир, Аллоҳдан ўзгаларда ҳам 
хоҳлаган ишини қилиш имкони бор, Аллоҳдан ўзгалар ҳам йўқдан бор қилади (яратади), ўлдириб, 
тирилтира олади, деб ишонса, ширк келтирган бўлади. 
Каломуллоҳда мўмин жинлар тилидан шундай дейилган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“