Ўзгалар мулкини талон-торож қилиш тушунчаси ва турлари

Жиноят объектив томондан истеъмолчиларнинг ҳаёти ёки соғлиғи хавфсизлиги талабларига жавоб бермайдиган товарларни ўтказиш мақсадини кўзлаб ишлаб чиқариш, сақлаш, ташиш ёхуд ўтказиш, ишлар бажариш ёки хизматлар кўрсатишда намоён бўлади.
ЖКнинг 186-моддаси, 1-қисмида назрада тутилган жиноят айбдор томо-нидан қандай ижтимоий хавфли оқибатлар келиб чиқишидан қатъий назар, мазкур норма диспозициясида қамраб олинган ҳаракатларнинг атиги биттасини содир этилиши билан тугалланган ҳисобланади.
Жиноят субъектив томондан тўғри қасддан содир этилади. Айбдор истеъ-молчиларнинг ҳаёти ёки соғлиғи хавфсизлиги талабларига жавоб бермай-диган товарларни ишлаб чиқарётганлиги, сақлаётганлиги, ташиётганлиги ёхуд ўтказаётганлигини англайди, шунга ўхшаш характердаги ишларни бажаради ёки шунга ўхшаш характердаги хизматларни кўрсатади ҳамда бу ҳаракатларни содир этишни ҳоҳлайди.
Жиноятнинг субъекти истеъмолчиларнинг ҳаёти ёки соғлиғи хавфсизлиги талабларига жавоб бермайдиган товарларни ишлаб чиқариш, сақлаш, ташиш ёхуд ўтказиш, шунингдек ишлар бажариш ёки хизматлар кўрсатишга жавобгар бўлган 16 ёшга тўлган шахслар, яъни сотувчи, тайёрловчи ёки иш (хизмат)ни бажарувчи бўлиши мумкин.
ЖКнинг 186-моддаси, 2-қисмида назарда тутилган жиноят қонунда бел-гиланган оқибатлар юзага келган вақтдан бошлаб тугалланган ҳисобланади. Агар бу оқибатлар келиб чиқмаса ЖКнинг 186-моддаси, 2-қисми билан жавобгарлик истисно қилади.
ЖКнинг 186-моддаси, 2-қисмида назарда тутилган жиноятда жиноий қилмиш (ишлаб чиқариш, сақлаш, ташиш ва бошқалар)га нисбатан субъектив муносабат тўғри қасд шаклида, қонунда кўрсатилган оқибатларга нисбатан субъектив муносабат эса ўз-ўзга ишониш ёки бепарволик кўринишидаги эҳтиётсизлик шаклида намоён бўлади.
Бошқа сўз билан айтганда, мазкур жиноят таркиби ўзида айбнинг мураккаб шаклини намоён қилади.
Агар сифатсиз, истеъмол талабларига жавоб бермайдиган товарларни ишлаб чиқариш ёки муомалага киритиш инсон ўлимига олиб келса, қилмишни ЖКнинг 186-моддаси, 3-қисми билан квалификация қилиш лозим.