Ózbekstan respublikasi’ joqari’ HÁm orta arnawli’ bilimlendiriw ministrligi

II-BAP ÓZBEKISTAN RESPUBLIKASINIŃ KADIRLAR SIYASATI

2.1. Kadrlar tayarlaw milliy dástúriniń maqset hám wazıypaları

Bul dástúrdiń maqseti bilimlendiriw tarawın túpten reformalaw, onı ótmishten qalǵan ideologiyalıq kóz-qaraslar hám sarqıtlardan tolıq qalıs etiw, rawajlanǵan demokratik mámleketler dárejesinde, joqarı ruwxıy hám ádep-ikramlıq talaplarına juwap beriwshi joqarı tájriybeli kadırlar tayarlaw Milliy sistemasın jaratıw.

Usı maqsetti júzege shıǵarıw tómendegi wazıypalar orınlanıwın kózde tutadı¹¹:

"Tálim tuwrısında"ǵı Ózbekistan Respublikası Nızamına muwapıq bilimlendiriw sistemasın reformalaw, mámleket hám mámleketlik emes hámde bilimlendiriw hám kadırlar tayarlaw tarawında báseki ortalıǵın qáliplestiriw tiykarında bilimlendiriw sistemasın jalǵız oqıw-ilimiy-islep shıǵarıw jıyındısı sıpatında úzliksiz rawajlantırıwdı támiyinlew;

tálim hám kadırlar tayarlaw sistemasın jámiyette ámelge asılıp atırǵan jańalanıw, rawajlanǵan demokratik huqıqıy mámleket qurırıwı processine maslaw;

kadırlar tayarlaw sisteması mekemelerin joqarı tájriybeli qániygeler menen támiyinlew, pedagogikalıq iskerliktiń abroyı hám social ataǵın kóteriw;

kadırlar tayarlaw sisteması hám mazmunın mámlekettiń social hám ekonomikalıq jetilisiw istiqbollarınan, jámiyet talaplarınan, pán, mádeniyat, texnika hám texnologiyanıń zamanagóy jetiskenliklerinen kelip shıqqan halda qayta qurıw;

bilim alıwshılardı mánáwiy-ikramlıq tárbiyalawdıń hám aǵartıwshılıq jumıslardıń nátiyjeli formaları hámde usılların islep shıǵıw hám engiziw;

tálim hám kadırlar tayarlaw, bilimlendiriw mekemelerin attestaciyadan ótkeriw hám akrreditaciya qılıw sıpatına baha beriwdiń ádil sistemasın engiziw;

jańa social-ekanomikalıq shárayatlarda tálimniń talab qılınatuǵın dárejesi hám sıpatın, kadırlar tayarlaw sistemasınıń ámelde iskerlik kórsetiwi hám turaqlı rawajlanıwınıń kepilliklerin, ústinligin támiyinlewshi normativ, materiallıq-texnika hám xabar bazasın jaratıw;

tálim, pán hám islep shıǵarıw nátiyjeli integraciyalasıwın támiyinlaew, tayarlanıp atırǵan kadırlardıń muǵdarı hám sıpatına qarata mámleket talapların, sonıń menen birge mámleketlik emes dúzilmeleri, kárxanalar hám shólkemlerdiń buyırtpaların qáliplestiriwdiń mexanizmlerin islep shıǵıw;

úzliliksiz tálim hám kadırlar tayarlaw sistemasına byudjetten tısqarı qarjılar, sol qatarda shet el investiciyaların qaratıwdıń real mexanizmlerin islep shıǵıw hám ámeliyatqa engiziw;

kadırlar tayarlaw tarawında óz-ara mápli xalıq ara birge islesiwdi rawajlantırıw.

Dástúrdi ámelge asırıw basqıshları

Milliy dástúrdiń maqset hám wazıypaları basqıshpa-basqısh ámelge asırıladı¹².

Birinshi basqısh (1997 – 2001-jıllar) aldınǵı kadrlar tayarlaw sistemasınıń unamlı potenciyalın saqlap qalıw tiykarında bul sistemanı reformalaw hám rawajlantırıw ushın huqıqıy, kadrlar boyınsha, ilimiy-metodikalıq, finanslıq-materiallıq shárt-shárayatlar jaratıw.

Bul basqıshta tómendegilerdi ámelge asırıw zárúr:

"Tálim tuwrısında"ǵı Nızamǵa muwapıq tálim sisteması mazmunın quamlıq qayta qurıw hám túpten jańalaw;

pedagog hám ilimiy-pedagog kadrlar tayarlaw hámde olardıń tájriybesin asırıwdı zaman talaplarına juwap beretuǵın dárejede shólkemlestiriw;

tálim alıwshılardıń joqarı tayarlıq dárejesi, kónlikpesi, mádeniy hám ádep-ikramlıq dárejesine qarata qoyılatuǵın zárúr talaplardı belgilep beriwshi mámleketlik tálim standartın jaratıw hám en jaydırıw;

oqıw-metodikalıq komplekslerdiń hámde tálim processin didaktik hám axborat táminatınıń jańa áwlatın islep shıǵıw;

orta arnawlı, kásip-óner tálimi ushın zárúr materiallıq-texnik, oqıw-metodikalıq hám kadrlar bazasın tayarlaw;

tálim hám kadrlar tayarlawǵa byudjetten tısqarı qarjılar jaratıwdıń mexanizmlerin jetilistiriw, mámleketlik tálim mekemeleri menen bir qatarda mámleketlik emes bilimlendiriw mekemelerin rawajlantırıwdı da názerde tutqan halda tálim xızmetin kórsetiw tarawında básekige tiykarlanǵan ortalıqtı júzege keltiriw;

bilimlendiriw mekemeleri iskerligine baha beriwdiń reyting sistemasın, kadrlar tayarlaw sıpatı hám olarǵa bolǵan talaptıń monitoringin alıp barıw sistemasın islep shıǵıw hám en jaydırıw;

xalıqara baylanıslardı keńeytiriw, kadrlar tayarlawda xalıqara donorlıq shólkemleri hám fondları iskerligine tiyisli shárayatlar jaratıw, sonıń menen birge, respublika tálim tarawına shet еl investiciyaların qaratıw boyınsha real shara-ilajlar islep shıǵıw hám olardı ámelge asırıw;

Kadrlar tayarlash milliy dástúrin ámelge asırıwdıń monitoringin alıp barıw.

Ekinshi basqısh (2001 - 2005 jıllar) Milliy dástúrdi tolıq ámelge asırıw, miynet bazarınıń rawajlanıwı hám real social-ekanomikalıq shárayatlardı esapqa alǵan halda oǵan anıqlıqlar kiritiw.

Bilimlendiriw mekemelerin arnawlı tayarlanǵan tájriybeli pedagog kadrlar menen toltırıw támiyinlenedi, olardıń iskerliginde básekige tiykarlanǵan ortalıq júzege keltiriledi.

Bilimlendiriw mekemeleriniń materiallıq-texnik hám axborat bazasın bekkemlew dawam ettiriledi, oqıw-tárbiya processi joqarı sıpatlı oqıw ádebiyatları hám aldınǵ­ı pedagogik texnologiyalar menen támiyinlenedi. Úzliksiz tálim sistemasın axboratlastırıw ámelge asırıladı.

Tálim xizmet kórsetiw bazarın qáliplestiriw mexanizmleri tolıq iske salınadı.

Úshinshi basqısh (2005 hám onnan keyingi jıllar) toplanǵan tajriybeni analiz etiw hám ulıwmalastırıw tiykarında, mámleketti social-ekanomikalıq rawajlantırıw istiqbollarına muwapıq kadrlar tayarlaw sistemasın jetilistiriw hám jánede rawajlantırıw.

Tálim mekemeleriniń resurs, kadrlar hám axborat bazaları jánede bekkemlenedi, oqıw-tárbiya processi jańa oqıw-metodikalıq toplamlar, aldınǵI pedagogik texnologiyalar menen tolıq támiyinlenedi.

Milliy (еlita) joqarı tálim mekemelerin rawajlantırıw ámelge asırıladı. Kásip-óner bilimlendiriw mekemeleriniń mustaqıl iskerlik júritiwi hám ózin ózi basqarıw formaları bekkemlenedi.

Tálim processin axboratlastırıw, úzliksiz tálim sisteması dúnya xabar tarmaǵına qosılatuǵın kompyuter axborat tarmaǵı menen tolıq qamrap alınadı.