334
borishi o‘g‘l bolalarda (Oqdaryo tumani 7-yosh 25,7±1,4 kg. 15 yoshda 58,9±0,4
kg. qizlarda 7 yosh 24,8±1,4 kg 15 yoshda 56,4±1,9 kg) Samarqand shahrida
istiqomat qiluvchi o‘g‘il bolalar 7 yosh (26,0±1,3 kg 15 yosh 56,4±1,8 kg qizllarda
7 yosh 24,1±1,2 kg 15 yosh 55,6±1,7 kg) Urgut tumanida istiqomat qiluvchi o‘g‘il
bolalar 7yosh (25,22,±1,0 kg 15 yoshda 54,8±1,2 kg qizlarda 24,2±2,1 kg 15 yosh
52,6 ±1,5 kg) Har uchala hududa yasshovchi o‘g‘il bolalar vaznini taqqoslaganda
7-15 yoshga bo‘lgan davrda farqlar 2,5 kgni qizlarda esa 1,3 kgni tashkil etdi. Har
uchala hududda yashovchi har bir yosh gruhidagi o‘g‘il va qizlarni tana og‘irligida
katta farqlar ko‘zga tashlanmadi.Keyingi o‘l cham – ko‘krak qafasi aylanasi (
KQA) uch ulchamli mutanosiblikda aniqlandi.Har uchala hududda yashovchi 7-8
yoshli qizlar (KQA) si o‘g‘il bolalarga nisbatan teng ko‘rsatkichlarga ega.Keyingi
yosh davrlarida har uchala hududda istiqomat qiluvchi o‘g‘il bolalar qizlarning
(KQA)dan kattaroq ekanligi aniqlandi.(KQA)si bo‘yicha olingan natijalar tahlili
bo‘yicha 7 yoshdan 15 yoshgacha bo‘lgan davrdagi farqlar o‘g‘il bolalarda 2,1 sm
(Oqdaryo tumani20,1 sm, Samarqand shaxri 19,5 sm, Urgut tumani 21,4 sm). SHu
yoshdagi qizlarda farqlar 2,1 sm ( Oqdaryo tumani 20,3 sm, Urgut tumani 21,3 sm,
Samarqand shaxri 19,2 sm). Elka arteriyasidagi qon bosimini tahlili shuni
ko‘rsatadiki uchta hududdagi bolalarda elka arteriyasidagi sistolik va diastolik qon
bosimi barcha hududlardagi o‘g‘il va qizlarda 11va 12 yoshda hamda 14 -15 yoshli
bolalarda farqlar kuzatilgan, boshqa gruhdagi bolalarda farqlar sezilmagan.Uchta
hududda istiqomat qiluvchi etti yoshdan o‘n besh yoshgacha bo‘lgan o‘g‘il
bolalarda sistolik va diastolik qon bosimi quyidagicha o‘zgargan farqlar 4,2
mm/s.u. (Oqdaryo .t. 20,5 mm/s.u. Urgut t. 24,2 mm/s.u. Samarqand sh. 23,6
mm/s.u. ) qizlarda 3,4 mm/s.u. (Oqdaryo t. 20,5 mm/s.u. Urgut t. 23,2 mm/s.u.
Samarqand sh. 21,4 mm/s.u. ). Uchala hududda yashochi barcha yosh gruhidagi
o‘g‘il va qiz bolalarda qon bosimi bo‘yicha taqqoslaganda katta farqlar ko‘zga
tashlanmadi. Turli ekologik hududdlarda yashovchi o‘g‘il va qiz bolalarning
UTSning 7 yoshdan o‘n besh yoshgacha bo‘lgan davrdagi o‘g‘il bolalarda ortib
borishi (Oqdaryo t. 1277,2 l, Samarqand sh. 1199,4 l, Urgut t.1210,5 l,)gacha
bo‘lgan, farqlar 77,8 ml ni tashkil etdi.Uchala hududda yashovchi 7 yoshdan 15
yoshgacha bo‘lgan qizlarda UTSning ortib borishi (Oqdaryo t. 1280,5 ml
Samarqand sh. 1150,3 ml Urgut t.1330,6 ml) farqlar 180,7 ml ni tashkil etdi.
Хулоса. Olib borilgan tekshirish xulosalariga ko‘ra, turli ekologik hududlarda
yashovchi teng yoshdagi bolalarda barcha ko‘rsatkichlardagi farqlar aniqlangan.
Jumladan, uchala hududda yashovchi o‘g‘il va qizlarning 7-15 yosh oralig‘idagi
vazn ko‘rsatkichlaridagi farqlar 2,5±0,01 kg ni tashkil qilib, Oqdaryo tumanida
istiqomat qiluvchi bolalar Samarqand va Urgut tumanida istiqomat qiluchi o‘g‘il va
qiz bolalarga nisbatan eng yuqori ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan.
Do'stlaringiz bilan baham: