Ózbekstan Respublikası Xalıq bilimlendiriw ministrligi tárepinen

xromosoma mutaciyası
dep 
ataladı. Bunday mutaciyalar xromosomanıń belgili bir bóleginiń 
joǵalıwı sebebinen kelip shıǵadı. 
ayırım jaǵdaylarda xromosomadan ajıralǵan bólim gomo-
logiyalıq emes xromosoma menen birigip, genlerdiń jańa kombi-
naciyasın payda etedi hám olardıń óz ara tásir xarakterin óz-
gertedi.
Tuqımlanıw dáwirinde bunday gametalardıń normal gaploid 
game ta menen qosılıwı nátiyjesinde payda bolǵan zigota
-
da usı túr ge xa rak terli bolǵan diploidlı toplamǵa qaraǵanda 
xromosoma lar sanı bir xromosomaǵa kóp yaki az boladı. Bun
-
day jaǵdaylarda gen ler teńsalmaqlıǵınıń buzılıwı organizm rawa
-
jlanıwınıń buzı lıwına alıp keledi.
Ápiwayı haywan hám ósimliklerde kóbinese xromosomalardıń 
gaploid toplamına qaraǵanda eselep artıwı baqlanadı. Xromo
-
somalar toplamınıń bunday ózgeriwi 
poliploidiya
dep ataladı. 
Poliploidiyanıń dárejesi hár túrli boladı. Ápiwayı haywanlarda 
xromo somalar sanı birneshe júz esege kóbeyiwi múmkin. Polip
-
loidiya qubılısı joqarı dárejeli ósimliklerde keń tarqalǵan. kario-
tipde xromosomalar sanınıń kóbeyiwi menen organizmniń gene
-
tikalıq turaqlılıǵı artadı, mutaciya procesinde tirishilik etiwdiń 
páseyiw qáwpi azayadı. Poliploidiya organizmlerdiń tirishilig
-
iniń aktivlesiwin, ónimdar lılıǵın hám basqa da qásiyetlerin 
asıradı. Ósimliktanıwda polip loidiya dan keń paydalanadı. Sebebi 
mádeniy ósimliklerdiń jasalma alınǵan polip loidiya sortları joqa
-
rı zúráátliligi menen ayırılıp turadı (167-bettegi 60-súwret).