Ózbekstan Respublikası Xalıq bilimlendiriw ministrligi tárepinen

sırtqı (ektotrof)
hám 
ish-
ki (endotrof).
ektotrof mikorizada ósimlik tamırınıń ushqı 
bólegin tıǵız qap kórinisindegi zamarrıq micelliyi orap aladı. 
endotrof mikorizada zamarrıq tamırdıń ishki toqımalarına 
kirip aladı.
Sırtqı mikoriza tiykarınan toǵaylardaǵı qayıń, emen hám 
iyne japıraqlı aǵashlarda ushırasadı. Zamarrıq aǵash tamırı-
http:eduportal.uz

---

23
orgANIkAlÍ
Q dÚNYa HaQQÍNda MaǵlÍWMaT
I BÓlIM
nan karbon suw hám vitaminlerdi ózlestiredi. Sonıń menen 
birge, topıraqtıń gu musı (shirindi) quramındaǵı beloklardı 
aminokislotaǵa tarqatadı. amino kislotalardıń bir bólegi ósim
-
lik tárepinen ózlestiriledi. Bunnan basqa zamarrıq aǵashtıń 
tamır sistemasınıń sińiriw bet kólemin kúsheytip, zúráátsiz 
topıraqlarda ósip atırǵan ósimlik ushın úlken áhmiyetke iye 
boladı. Ishki mikoriza kóbinese shóp ósimliklerinde ushıra-
sadı. Biraq, onıń simbioz tirishilik etiwindegi roli haqqındaǵı 
maǵlıwmatlar jeterli emes. Geybir zamarrıqlar parazit or
-
ganizmler retinde ósimlik hám haywanlarda hár túrli kesel-
liklerdi keltirip shıǵaradı. awqatqa payda lanatuǵın zamarrıqlar 
azıqlıq áhmiyetke iye. Zamarrıqlardıń geybir túrlerinen anti
-
biotikler hám vitaminler alıwda, sonday-aq, ashıtqılardan tur
-
mısta keń paydalanıladı.
Lishaynikler.
lishaynikler tiri organizmlerdiń ózine tán to
-
parı bolıp, zamarrıqlar hám bir kletkalı suw otlarınıń simbioz 
tirishilik eti wi nen kelip shıqqan organizmler bolıp esaplanadı 
(13-súwret). 
lishayniklerdiń 26 000 ǵa jaqın túri belgili. lishaynik-
lerdiń denesi, reńi hám forması hár qıylı. lishaynikler spora-
lar járdemi menen son day-aq, vegetativ jol menen kóbeye-
tuǵın avtotrof organizmler bolıp esap lanadı. lishaynikler sırtqı 
kórinisi boyınsha úsh túrge bóli nedi (14-súwret): 1. Jabısqaq; 
2. Japıraq tárizli; 3. Puta tárizli.
Zamarrıq micelliyi.
Suw otları kletkaları