Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi nawayí MÁmleketlik kanshilik instituti

3. Mеtаllаr kоrrоziyası

6- tájiriybe Cinktiń sulfat kislota menen mıs qatnasıwında hám mıs qatnasıwsız óz-ara tásiri. Probirkaǵa 3-5 ml 2 n. sulfat kislota eritpesinen quyıń hám ústine taza cink bólekshesinen taslań. Vodorod ajıralıp shıǵadıma?

Taza mıs sımdı probirkadaǵı cink bólekshesine tiygiziń. Vodorod ajıralıwınıń intensivligi qanday ózgeredi? Endi qaysı metallda vodorod ajıralıp shıqyapdı? Mıs sımdı cink bóleginen ajıratıń hám vodorod ajıralıwınıń intensivligin salıstırıń. Cink-mıs jubındaǵı qaysı metalldıń zaryadı keri? Sol metallardan qaysı biri vodorod ionları ushın katod wazıypasın atqaradı? Tájiriybede gúzetilgen hádiyselerdi jazıń hám olardı túsindiriń. Payda bolatuǵın galvanik elementtiń islew sxemasına anıqlama beriń.

7- tájiriybe Cinklengen hám kaliylengen temirdiń korroziyası. Eki probirkaǵa yarım kólemge shekem distillengen suw, 3 tamshınan 2 n. sulfat kislota hám qızıl qan duzı K₃[Fe/CN/₆] eritpelerinen tamızıń. Qızıl qan duzı eki valentli temir ionları ushın reaktiv bolıp, bul ionlar menen intensiv kók reń payda etedi:

3Fe⁺²+2[Fe/CN/₆] ^3- =Fe₃[Fe/CN/₆]₂

Kók reńli kоmplеks.

Eritpelerdi shıyshe tayaqsha menen aralastırıń. Eki skrepkanı /qaǵaz qısqıshdı/ qumqaǵaz menen tazalań, birinshisine cink bólekshesin, ekinshisine bolsa qalayı bólegin bekkem qıstırıń hám olardı probirkalardaǵı eritpelerge túsiriń. Bir neshe minuttan keyin probirkalardıń birinde ne gúzetiledi? Eritpediń reńi ózgeriwin qanday túsintirse boladı? Ne ushın temir-cinklanıw jubı túsirilgen probirkada reń ózgeriwi keshlew payda boladı? Cinklengen hám qalayılanǵan temir korroziyası processinde elektronlar ótiwiniń sxemasın dúziń. Saqlawshı qabat zıyanlanǵanda metallardıń qaysı biri temirdi korroziyadan saqlaydı.

GLOSSARIY