Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilim ministirligi

9-tema. Kórkem teksttiń morfologiyalıq ózgeshelikleri
Kórkem tekstte morfologiyalıq birliklerdiń qollanılıwı. Sóz shaqaplarınıń stillik xızmetlerde keliwi. Morfologiyalıq parallelizm.
Atlıq. Atlıqtıń semantikalıq túrleri: konkret hám abstrakt atlıqlar, dara hám jámlewshi atlıqlar, menshikli hám ǵalabalıq atlıqlar, betlik hám betlik emes atlıqlar. Kelbetlik. Kelbetliktiń leksika-semantikalıq, morfologiyalıq hám sintaksislik ózgeshelikleri. Sapalıq hám qatnaslıq kelbetlikler. Kelbetliktiń dáreje kategoriyası: jay dáreje, salıstırıw dárejesi, arttırıw dárejesi. Sanlıq. Sanlıqtıń leksika-semantikalıq, morfologiyalıq hám sintaksislik ózgeshelikleri. Almasıqtıń morfologiyalıq hám sintaksiclik ózgeshelikleri. Feyildiń leksika-semantikalıq, morfologiyalıq hám sintaksislik ózgeshelikleri. Ráwishtiń leksika-semantikalıq, morfologiyalıq hám sintaksislik ózgeshelikleri. Ráwishtiń mánisi boyınsha túrleri. Kómekshi sózler. Kómekshi sózlerdiń basqa sóz shaqaplarınan ózgeshelikleri. Olardıń túrleri: Tirkewishler. Ataw sepliginiń tirkewishleri. Barıs sepliginiń tirkewishleri. Shıǵıs sepliginiń tirkewishleri. Dánekerler. Dánekerlerdiń mánisi boyınsha túrleri. Biriktiriwshi, qarsılas, gezekles, ayırıwshı dánekerler. Sebep, shárt, makset, waqıt, nátiyje hám t.b. dánekerler. Janapaylar. Janapaylardıń mánisi boyınsha túrleri. Siltew, anıqlaw, kúsheytiw, sheklew, buyrıq, maqullaw, biykarlaw, soraw janapayları.


10-tema. Kórkem teksttiń sintaksislik ózgeshelikleri
Jay gáp. Gáptiń tiykarǵı belgileri: predikativlik, bas aǵzalar, intonatsiya. Modallıq, sintaksislik bet-san hám sintaksislik máhál gáptiń grammatikalıq kategoriyaları ekenligi. Gáptiń dúzilisi boyınsha túrleri: jay hám qospa gápler. Jay gáplerdiń mazmunı boyınsha túrleri: xabar, soraw, buyrık hám úndew gápler. Tastıyıqlaw (bolımlı) hám biykarlaw (bolımsız) mánileriniń bildiriliw usılları. Gáp aǵzaları hám olardıń tekstte qollanılıw ózgeshelikleri.
Bir bas aǵzalı gápler. Feyil bir aǵzalı gáptiń túrleri: İyesi belgili gáp, iyesi belgisiz gáp, iyesi ulıwmalaskan gáp, iyesiz gáp. Atawısh bir bas aǵzalı gápke ataw gáp kiretuǵınlıǵı. Tolıq gápler, tolıq emes gápler hám sóz-gápler olardıń ózgeshelikleri.
Birgelkili aǵzalı gápler. Birgelkili aǵzalardı baylanıstırıwshı grammatikalıq qurallar: dánekerler hám intonatsiya. Gáp aǵzalarınıń birgelkili bolıp keliwi. Birgelkili baslawısh, birgelkili bayanlawısh, birgelkili tolıqlawısh, birgelkili anıqlawısh, birgelkili pısıqlawısh.
Ayırımlanǵan aǵzalı gápler. Ayırımlanǵan aǵzalardıń túrleri: ayırımlanǵan ayqınlawısh, ayırımlanǵan anıqlawısh, ayırımlanǵan pısıqlawıshlar.