Ўзбекистоннинг энг янги тарихи

биринчидан, Ўзбекистон энг янги тарихини ўқиш ва ўрганиш жараёнида ёшларда тарихий билимлар, илмий-назарий тушунча ва тасаввурлар шаклланмоғи лозим. Чунки воқеа ва ҳодисаларни билмасдан, улар ҳақида тушунча ва тасаввурга эга бўлмасдан туриб ғоявий-сиёсий дунёқараш ҳақида гап юритиш мумкин эмас;
иккинчидан, Ўзбекистон энг янги тарихини ёритиш, ўқитиш ва ўрганиш жараёнида чуқур илмийлик, холислик, тарихий ҳақиқатнинг устиворлиги асосий ва бош йўналиш бўлиши лозим, яъни бугунги куннинг асосий вазифаси тарихий таҳлилни илмий жиҳатдан холисона ва ҳалол амалга оширишдан иборатдир. Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, чуқур таҳлил, мантиққа асосланмаган бирёқлама фикр одамларни чалғитади. Фақатгина бахс, мунозара таҳлил меваси бўлган хулосаларгина бизга тўғри йўл кўрсатиши мумкин. Ва шу ўринда тарихий хотира туйғуси тўлақонли равишда тикланган, халқ босиб ўтган йўл ўзининг барча муваффақият ва зафарлари, йўқотиш ва қурбонлари, қувонч ва изтироблари холис ва ҳақоний ўрганилган тақдирдагина чинакам тарих бўлишини унутмаслигимиз керак. Зеро, мустақиллик осмондан тушган шунчаки неъмат эмас, у курашлар, изтироблар ва қувончлар ҳамдир. Уларни ўрганиш ва тегишли сабоқ чиқариш ниҳоятда муҳимдир. Ана шу курашлар ва изтиробларни, қийинчиликларни ўрганиб, хулоса чиқарадиган бўлсак, хатоларга йўл қўймасликка, мустақилликни авайлаб-асрашга, унинг қадрига етишга ўрганамиз;
учинчидан, Ўзбекистон энг янги тарихининг ҳар бир сатри, ҳар бир варағи миллий қадриятларга ҳурмат руҳи билан суғорилган , келажагимизнинг шакл-шамойили ва эртанги кунимизнинг йўналишларини кўрсатиб бериши, одамларга мустақилликнинг афзаллигини, мустақил бўлмаган миллатнинг келажаги йўқлигини, бу табиий бир қонуният эканлигини исботлаш, тушунтириб, жамият таррақиётини олға силжитувчи куч, восита бўлмоғи лозим. Дарҳақиқат, тарих хотираси инсон тараққиётига кучли таъсир ўтказади, миллий истиқлол мафкурасини шакллантиришда муҳим омил бўлиб хизмат қилади. Миллий онг, миллий тафаккур халқ тарихи, унинг ривожланиш босқичларини нечоғлик ўрганиш, ундан сабоқ чиқариш билан боғлиқ. Улуғ алломалар айтганидек, тарих инсонни истиқболга даъват этади. Улкан яратувчанликни рағбатлантиради. Зотан, унинг мураббийлик, тарбиячилик, йўналтирувчилик кучи худди ана шунда;
тўртинчидан, Ўзбекистон энг янги тарихи бошдан охирига қадар сингиб кетган асосий ғоя – ватанпарвалик, байналмилалчилик, инсонпарварлик каби улуғ фазилатларга қаратилмоғи керак;
бешинчидан, Ўзбекистон энг янги тарихи мустақил республикамиз сиёсий, иқтисодий, маданий, ижтимоий қадриятининг янада мустаҳкамланиши ва равнақ топишига хизмат қилиши, давр ва замон билан ҳамнафас бўлмоғи айни муддаодир. Зеро, фан давлатга, халққа, жамият тараққиётига хизмат қилиши лозимлигини унутишга асло ҳаққимиз йўқ;
олтинчидан, демократик тамойиллар ҳаётимизга тобора чуқурроқ кириб бормоқда, ҳурфикрлик, хилма-хил қарашларнинг мавжудлигига ўрганиб бормоқдамиз. Бундан кейин ҳам демократия кучайиб боради, фуқароларнинг фаоллиги ошади. Мақсадимиз янги типдаги жамият қуриш экан, биз қадамба-қадам шунга қараб бораверамиз. Ижтимоий-гуманитар фанлар бу жараёндан орқада қолмаслиги керак, аксинча, бу жараённи тезлаштиришга ҳисса қўшиши, унинг назарий асосларини ишлаб чиқиб, хулосаларни тезкорлик билан амалиётга татбиқ этиши даркор.