Ўзбекистонда яқин йиллар ичида чўлланиш жадаллашган

Саванналаштириш: Исроил чўлланишга қарши янги тажриба қўллади
Саванналаштириш: Исроил чўлланишга қарши янги тажриба қўллади

Исроил давлатининг 95 фоиз қисми қуруқ ва қурғоқчил иқлимга эга. Мамлакатнинг 60 фоиз ҳудуди Негав чўлидан иборат. Шунинг учун ҳам Исроил чўлланиш ва тупроқ деградация муаммолари билан доим курашиб яшашига тўғри келади.
Исроилнинг чўлланишга қарши кураш дастури сувни марказлаштирилган бошқарув асосида йўналтиришга қаратилган.
Бундай бошқарувга, сув нисбатан кўп ҳудудлардан сув танқис минтақаларга етказиш, сув кўп бўлган йиллари захирада сув ғамлаб, қурғоқчил йилларда сарф қилиш, чиқинди сувларни қишлоқ хўжалигида фойдаланиш учун қайта тозалаш, чўл ҳудудида дарахтларни кўпайтириш, сув хусусиятига мослашган ўсимликларни иқлим ва тупроқ шароитига мослаштириш киради.

Исроил бу вазифани амалга оширишни Қишлоқ хўжалиги вазирлиги зиммасига юклаган. Вазирлик тупроқ эрозияси бўйича деҳқонларга кўмаклашиш учун мутахассислар юборади. Охирги 50 йил ичида Исроил 200га яқин майдонда 260 миллиондан ортиқ дарахт экди. Бу майдонларнинг аксарияти иқлими қурғоқчил, тоғли, қишлоқ хўжалиги учун яроқсиз ерлар эди.
Шунингдек, Исроил ўрмонзорлаштиришнинг янги технологиясини ишлаб чиқди. Бу ярим қуруқ ва қурғоқчил ерлапни саванналаштириш дейилади. Саванналаштириш амалиётида атрофи дарахтлар билан ўралган тоғ ёнбағирларидан ҳосил етиштирилади. Бу – биохилма-хилликни сақлаб қолиб, тупроқ унумдорлигини оширади.
“4-5 йил давомида Ўзбекистон шароити учун муайян ечимлар берамиз”
Ваҳоб Рафиқов
ЎзФА Сейсмология институти директори Ваҳоб Рафиқовнинг айтишича, Хитой, Миср, Исроил каби давлатлар методикасини Ўзбекистон ҳам ўрганиб келяпти. Бу технологияларни Ўзбекистонда ҳам қўллаш мумкин ёки йўқлиги бўйича шароитдан келиб чиқиб илмий тадқиқот ишлари олиб бориляпти.
“Ҳозир Ўзбекистоннинг табиий шароитини яхшилаш мақсадида экологик географик асосларини ишлаб чиқариш бўйича тадқиқот ишларини олиб боряпмиз. Ўзбекистоннинг табиий муҳити барқарорлигини сақлаб қолиш учун бу ишга қўл урганмиз. 4-5 йил давомида маълум ечимни топиб берадиган таклифларимизни берамиз.
Aлбатта, хориж давлатлари тажрибасини ўрганганда шароит ва иқлим ҳам инобатга олинади. Чунки ерда шароит ҳар хил. Исроил ёки Хитойга тўғри келган технология тўлиқлигича бизга тўғри келмаслиги мумкин”, – деди у.