Ўзбекистонда туризм соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари

Нисбий тизимда турист ўзининг мол мулкининг 70 % ни суғурта қилган бўлса табиий офат ёки бошқа фавқулотда ҳодиса натижасида кўрган зарарининг 70 % суғурталовчи ташкилот томонидан қопланади. Қолган 30 % зарар туристларнинг ўзлари ҳисобидан қопланилиши лозим.
Масалан, туристнинг 100,0 минг сўмлик мол-мулкки бор. Унинг 80,0 минг сўмини суғурта қилган. Аммо суғурталаниш лозим бўлган зарар 50,0 минг сўмни ташкил қилди. Шу зарарнинг 80 % , яъни 40,0 минг сўми суғурталовчи томонидан қопланади, 20 % , яъни 10,0 минг сўми туристнинг ўзи ҳисобидан қопланади.
Биринчи хавф тизимида турист ўзини мол-мулкининг ҳаммасини ёки бир қисмини суғурта қилган бўлиши мумкин. Агар туристнинг 100,0 минг сўмлик мол-мулки бўлиб у 60,0 минг сўмни суғурталаган бўлса табиий офат натижасида 90,0 минг сўмлик зарар кўрса ҳам суғурталовчи ташкилот томонидан 60,0 минг сўм зарар қопланади. Қолган 30,0 минг сўми суғурталанувчи ҳисобидан қопланиши лозим. Бу ерда биринчи хавф умумий мулкнинг суғурталанган қисми ҳисобланади. Бу 60,0 минг сўм. Қолган 40,0 минг сўми иккинчи хавф бўлиб ҳисобланади.
Чегараланган суғурта ҳам, кам бўлсада туризм соҳасида қўлланилиши мумкин. Лекин бу кўпинча қишлоқ хўжалигида қўлланилади. Агар қишлоқ хўжалигида ғалладан 40,0 центнердан ҳосил олиш кўзда тутилган бўлса, аммо, табиий офат натижасида 50 гектарлик фермер хўжалигининг ҳосилдорлиги 30,0 центнерни ташкил қилиши мумкин. Бу ҳолда ҳар гектаридан 10,0 центнердан жами 500 центнер (50,0 х 10) ғалла зарар сифатида суғурта йўли билан қопланиши лозим. Бунда маълум чегара кўзда тутилган. Агар 35,0 центнердан ҳосил олганда эди ҳар бир гектаридан зарар 5,0 центнерни ташкил қилган бўлар эди ва ҳ.к.
Суғурта муносабатларини амалга оширишда, таъкидланганидек, суғурталовчи ва суғурталанувчилар иштирок этади. Иккаласи ҳам ўз ҳуқуқ ва бурчларига эга, ушбу ҳолат қўйидаги чизмада ўз аксини топган (8-чизма).