Zbekiston xalqaro islom akademiyasi islom iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar fakulteti

5. Adolatli musobaqalarni yaratish. Monopoliya haqiqiy raqobat bo'lmaguncha davom etishi mumkin. Agar monopoliya sharoitlari tekshirilishi kerak bo'lsa, ushbu raqobat samarali bo'lishi kerak. Ammo qiyinchilik shundaki, monopoliya hech qachon biron bir raqobatga yo'l qo'ymaydi, chunki bu bir tomondan foydani taqsimlashni va boshqa tomondan narxlarning o'zboshimchalik bilan belgilanishini tekshirishni anglatadi. Shu munosabati bilan monopoliya o’ziga yangi kelgan raqobatchini bozordan chiqarib yuborish uchun quyidagi ishlarni amalga oshirishi mumkin.

(a) Raqobatga kelganlar har tomonlama siruvga olinadi. Ularning ta'minot manbalari qisqartiriladi, etkazib beruvchilar pora olishadi va hokazo.

(b) Bozorda raqobatchilar paydo bo'lganda, tovarlar narxi yangi kirib kelgan raqobatchi uchun keskin pasayadi; bu yangi paydo bo'lgan raqobatchilarni bozorni tark etishga majbur qiladi.

(c) Monopoliya barcha darajalarda yangi raqib bilan raqobatlashadigan yangi firmalar tashkil etishga harakat qiladi. Bir muncha vaqtgacha firmalarga zarar ko'rishga ruxsat beriladi. Bular raqobatchi bozordan chiqib ketganidan keyingina o'chiriladi.

(d) Xom ashyo etkazib beruvchilar, taqsimlovchilar va dallollarga biroz muddatga yaxshiroq shartlar beriladi.

Shu tarzda monopoliya raqobatchining bozordan chiqib ketishini ko'rish uchun barcha imkoniyatlarni ishga soladi.