Ўзбекистон ва Қирғизистон: ўзаро муносабатлардаги мураккаб саҳифалар ёпилди ҳисоб

Элдор Ёқубов: Замонавий ўзбек-қирғиз муносабатлари ҳамкорликнинг барча соҳаларига тегишли кўтарилишни бошидан кечирмоқда. Икки томонлама ҳамкорликнинг табиати ва мазмуни ҳам ўзгарди. Ҳозирги пайтда илгари кузатилмаган олий ва юқори даражадаги доимий сиёсий мулоқотни кўришимиз мумкин, аслида бу икки қўшни мамлакат учун хос нарсадир. Сўнгги йилларда савдо-сотиқ айланмаси, ҳатто пандемия билан боғлиқ чекловларга қарамай, бир неча баробар ўсди. Яна бир зарур жиҳат ўзаро ҳамкорликнинг принцип жиҳатидан бутунлай бошқа муҳити юзага келгани бўлди. Ишонч, баҳсли масалаларни фақат ва фақат ўзаро манфаатли ва муроса асосида ҳал этиш нияти пайдо бўлди. Эҳтимол энг муҳими – яхши қўшничилик руҳи қарор топмоқда.
Ўзбекистон билан Қирғизистон ўртасида бир қатор ҳал этилмаган, жумладан, чегара бўйича масалалар қолмоқда, вақти-вақти билан маҳаллий даражадаги можароли вазиятлар юзага келмоқда, бироқ улар Ўзбекистоннинг биринчи президенти И. А. Каримовнинг бошқарув услубига хос бўлган қарама-қаршиликни кескин даражага етказмай, ҳал этиш йўлидан борилмоқда ёки улар “музлатиб қўйилмоқда”. Икки мамлакат муносабатларидаги ўзгаришлар Ўзбекистон раҳбарияти ўзгаргани билан боғлиқ экани шубҳасиз. Ҳозирги президент Ш. М. Мирзиёевнинг ташқи сиёсат масалаларига ёндашуви ўтмишдошиникидан кескин фарқ қилади. У қўшнилар билан муносабатлардаги “музни эритиш” зарурлиги ҳақидаги эсда қолган илк гапларидан бирини амалга ошира олганини қайд этиш жоиз.
Бироқ Ўзбекистон юритаётган бундай сиёсат Қирғиз Республикаси учун алоҳида таклиф эмас. Икк томонлама муносабатлардаги ўзгаришлар Ўзбекистон ташқи сиёсатидаги ўзгаришлар, суст ва ён бермайдиган сиёсатдан ҳамда вақти-вақти билан зиддиятга тайёрлик юзага чиқиб турган ҳолатлардан иқтисодий ва ўзаро манфаат устуворликларига асосланган ҳамкорликка ўтиш билан боғлиқ. Ш. М. Мирзиёев фаолроқ ташқи сиёсат юритмоқда, ўз сиёсатида мулоқотга очиқлик ва шаффофликни намойиш қилишга интилмоқда, муроса ва ён беришларга бормоқда.
Бугун кўриб турганингиздек, икки томонлама муносабатларда янгича импулс кузатилмоқда. Икки мамлакат етакчиларининг икки томонлама муносабатларни конструктив ривожлантиришга сиёсий иродаси бор. Ўзаро савдо-сотиқ ва инветициялар соҳасидаги ишлар қандай бажарилмоқда?