«Ўзбекистон темир йўллари» датк

Umumiy va mahalliy turg’unlikka hisoblash. Asosiy ferma elementlari tekis va egilib aylanadigan shakldagi turg’unlikni yo’qotishga tekshiriladi.
Asosiy ferma elementlarining markaziy va nomarkaziy siqilishda hamda eng katta bikirlik tekisligidagi egilishida turg’unligini yo’qotishi quyidagi formula bo’yicha tekshiriladi:
(5.59)
Bunda  – QMQ bo’yicha aniqlanadigan bo’ylama egilish koeffitsiyenti.
Ochiq kesimli elementlarning egilib buralish shaklidagi turg’unligini yo’qotishi inersiya momenti I_x>I_y bo’lganda N kuch bilan markaziy siqilishda hisob quyidagi formula orqali bajariladi:


(5.60)

bunda – QMQ bo’yicha aniqlanadigan bo’ylama egilish koeffitsiyenti.

Ochiq va berk kesimli elementlar inersiya momenti I_xI_y bo’lganda, simmetriya tegisligi va u – u o’q bilan mos tushuvchi eng kichik bikirlik tekisligida egilib siqilish va nomarkaziy siqilishda turg’unligi quyidagi formuladan hisoblanadi:
, (5.61)
bunda e – kuch ekssentrisiteti.
Markaziy va nomarkaziy siqiladigan hamda egilib siqiladigan payvandli elementlar devori va tokchasining hisobi prizmali yig’iladigan qobiq nazariyasi asosida olib boriladi.
Siqilgan elementlarning plankali va perfirovkali listli birikmalari shartli ko’ndalang kuchga quyidagi formula bo’yicha amalga oshiriladi:


, (5.62)
bunda koeffitsiyent = 0,024 – 0,00007 , ammo 0,015, 0,017 va 0,018 dan katta bo’lmasligi lozim, tegishlicha 16D, 15ХSND, 10ХSND po’lat markalari uchun; N – elementdagi bo’ylama kuch; – planka va perfirovkali listlar birikmalarining tekisligida element bikirligi; – QMQ bo’yicha aniqlanadigan bo’ylama egilish koeffitsiyenti.