«Ўзбекистон темир йўллари» датк

6.2. Po’lattemirbetonli oraliq qurilmalarning hisobi


Po’lattemirbetonli oraliq qurilmalaning hisoblash tamoyillari. Po’lattemirbeton to’sinlar konstruksiyalarning statik sxemasiga va montaj qilish ketma-ketligida yuk va ta’sirlarning tegishli koeffitsiyentlari bilan eng noqulay uyg’unlashuviga mos ravishda hisoblanadi.
Тemirbeton plita ko’prikning ko’ndalang o’qi bo’ylab chidamlilik va yoriqbardoshlikka temirbeton oraliq qurilmalar ballast korita plitasi kabi hisoblanadi.
Po’lattemirbeton to’sinlar qoidaga muvofiq quyidagi tartibda montaj qilinadi: oldin ko’prik tayanchlariga po’lat to’sinlar o’rnatiladi, keyin uning ustiga monolit yoki yig’ma temirbeton plita va ko’prik ko’tarmasini quriladi. Shuning uchun po’lattemirbeton to’sinlarning yuk ostidagi ishi quyidagi ikki bosqichdan iborat bo’ladi:
birinchi – po’lat to’sin va temirbeton plita vaznidan sodir bo’lgan yukni faqat po’lat to’sin qabul qiladi;
ikkinchi – ko’prik ko’tarmasi vaznidan sodir bo’lgan doimiy yuk va harakatlanuvchi tarkibdan sodir bo’lgan muvaqqat yuklarni birgalikda ishlaydigan po’lat to’sin va temirbeton plitadan tashkil topgan birlashgan kesim qabul qiladi.
Kesimning geometrik tavsiflari. Po’lattemirbeton kesimini qabul qilish uchun (6.4-rasm) oldin po’lat to’sin ko’ndalang kesimining yuzasi A_s va uning og’irlik markazining holati aniqlanadi Z_s1,s = S_s: A_s, keyin esa po’lat kesimning og’irlik markazidan o’tadigan o’qqa nisbatan inersiya momenti I_s, va po’lat to’sinning qarshilik momenti hisoblanadi:


(6.1)

bunda S_s– po’lat kesimining to’sin ostki belbog’i chetki qirrasiga nisbatan statik momenti; Z_s1,s va Z_s2,s – po’lat kesimning og’irlik markazidan tegishlicha ostki va ustki belbog’lar chetki qirrasigacha bo’lgan masofa. Тemirbeton plita kesimining to’la yuzasi A_v va og’irlik markazining holatini aniqlashda, uning hisobiy eni b_sl po’lat to’sin o’qidan ikki tomonga plita chiqiqlari hisobiy qiymatlari yig’indisiga teng qilib olib hisoblanadi.

6.4-rasm. Po’lattemirbetonli to’sin ko’ndalang kesimi va kuchlanishlar epyurasi

Po’lat kesim og’irlik markazidan birlashgan kesim og’irlik markazigacha bo’lgan masofa

, (6.2)

bunda Z_bs– po’lat to’sin va temirbeton plita og’irlik markazlari orasidagi masofa; n_b=E_st/E_b – loyihalash me’yorlari bo’yicha qabul qilinadigan keltirish koeffitsiyenti.

Po’lat kesimga keltirilgan temirbeton plitaning og’irlik markaziga nisbatan inersiya momenti:


, (6.3)

bunda I_b – temirbeton plita kesimining og’irlik markazidan o’tadigan o’qqa nisbatan inersiya momenti; Z_b,stb – birlashgan kesim temirbeton plita og’irlik markazlari orasidagi masofa.

Тemirbeton plita uchun po’lat kesimga keltirilgan birlashgan kesimning qarshilik momenti