«Ўзбекистон темир йўллари» датк

Harorat ta’siriga hisoblash. Atrof muhit haroratining keskin o’zgarishi hamda to’sinni quyosh nurida qizishi po’lat to’sinda haroratning tez, temirbeton plitada esa sekin o’zgarishiga olib keladi. Po’lat to’sin va temirbeton plitalardagi harorat farqi ularda qo’shimcha kuchlanishlar sodir etadi, bu kuchlanish miqdori harorat farqi, to’sin kesimi o’lchamlari, kesim qizigan qismi yuzasi, chiziqli kengayish koeffitsiyenti va materialning elastiklik moduliga bog’liq bo’ladi.
Harakati ustidan yaxlit devorli po’lattemirbeton oraliq qurilmalar po’lat to’sin va temirbeton plita haroratlari farqining t_n,max quyidagi me’yoriy eng katta qiymatiga hisoblanadi:
a) plyus 30^° S – po’lat t^º temirbetonnikidan baland;
b) minus 15^º S – po’lat t^º temirbetonnikidan past;
Haroratlar farqining to’sin kesimining balandligi bo’yicha taqsimlanishi egri chiziqli epyura, to’sin uzunligi bo’ylab esa o’zgarmas deb qilib qabul qilinadi.
Harorat ta’siridan po’lat va betonda sodir bo’ladigan kuchlanish harakati ustidan statik aniq po’lattemirbeton to’sinlar uchun quyidagi formuladan hisoblanadi:
(6.15)

bunda =1∙ 10^–5 (o’rtacha) – po’lat va betonning chiziqli kengayish koeffitsiyenti; _f=1,2 – harorat ta’siridan sodir bo’ladigan yuk bo’yicha ishonchlilik koeffitsiyenti; Е – elastiklik moduli po’lat to’sin betoni va zo’riqtirilmagan armaturadagi kuchlanishni aniqlashda tegishlicha Е_b, E_st va Е_rs -ga teng; A_t va S_t – QMQ bo’yicha aniqlanadigan, po’lat kesim qizigan qismining shartli yuzasi va statik momenti; A_stb,t va I_stb,t – po’lattemirbeton to’sin ko’ndalang kesimining po’lat kesimga keltirilgan yuzasining inersiya momenti; Z – A_stb,t ning og’irlik markazidan _t aniqlanadigan tolagacha bo’lgan masofa._.

Chidamlilikka hisoblash. Тemirbeton plitalarida oddiy armaturasi bo’lgan temir yo’l ko’priklari oraliq qurilmalarining Po’lattemirbeton to’sinlari chidamlilikka quyidagi formulalar bo’yicha hisoblanadi:
po’lat ostki belbog’i uchun


(6.16)

po’lat ustki belbog’i uchun

(6.17)

plita betoni uchun

(6.18)

Bu formulalarda: – chidamlilikka hisoblashda e’tiborga olinadigan, yuk ishining tegishlicha I va II bosqichlaridagi eguvchi momentlar; W¹_i,stb – po’lattemirbeton kesimining i (s₁,s₂,b_f) tolalar uchun betonni po’lat kesimga keltirish koeffitsiyenti; n_vkr=E_st/E_vkr bo’lganda aniqlanadigan netto qarshilik momenti, bunda E_vkr – vibrotob tashlashni hisobga olganda betonning shartli elastiklik moduli; m_b – ko’p takrorlanuvchi yuk ostidagi beton ish sharoiti koeffitsiyenti.

Тemirbeton plitalar po’lat to’sinlar bilan birgalikda ishlayotganda betondagi cho’zuvchi va siquvchi kuchlanishlarning chegaraviy qiymatlarini ekspluatatsion yuklardan sodir bo’lgan plastik deformatsiyalarni e’tiborga olib hisoblangan, elastik ishlayotgan po’lattemirbeton kesim betonining chetki tolasi kuchlanishlari _bf bilan taqqoslab, yoriqlar paydo bo’lishiga hisoblanadi.