Ўзбекистон тарихи маърузалар матни

2- босқич - (1920 й. март-1922 й. охири) -ҳаракат кескин тус олган пайтда ҳаракат 
тепасида Шермуҳаммадбек турди. 1920 й. Олтиариқда фарғоналик қўрбошиларнинг 
қурултойи бўлди. Унда Туркистон муваққат ҳукумати тузилиб, Шермуҳаммадбек 
ҳукумат раиси ва олий бош қўмондон қилиб сайланди. Унинг қўшинлари сафига 
Фарғона водийсидаги барча қўрбошилар келиб қўшилдилар. Ўша давр маълумотларига 
кўра, Мадаминбек қўрбошиларнинг энг кучлиси бўлган бўлса, Шермуҳаммадбек энг 
хавфлиси эди. 1920 й. сентябрида Шермуҳаммадбек қўшинлари Водил, Гуручмозор, 
Чувол, Урганжи қишлоқларини қўлга киритдилар, Ўш ва Қўрғонтепа станцияларидаги 
қизил аскарлар гарнизонига зарба бердилар. Ўша вақтда М. Фрунзе қўшинларининг 
асосий қисми Бухоро амирлигига қарши жангларда эди. Шунга қарамасдан, Туркфронт 
қўмондон-лиги Г.Зиновьев бошчилигида 30000 кишилик қўшинларни Фарғона водий-
сига ташлади. 
Истиқлолчилар қўшинлари сон жиҳатидан ошиқ бўлса-да, уларда қурол-яроғлар 
етишмас, борлари ҳам сифатсиз эди. Бунинг устига Шермуҳаммадбек ва Муҳиддинбек 
қўрбошилар ўртасидаги нифоқ қучайтирилди. Оқибатда, 1921 й. январ-сентябр ойлари-
даги жангларда истиқлолчилар 2500 кишисидан ажралди. Ҳарбий жиҳатдан устун 
бўлган қизил аскарлар қатор ғалабаларга эришдилар. 1922 й. кузида истиқлолчилардан 
1582 киши ўлдирилди. Фарғона водийси аҳолиси ҳам 5 йил давом этган урушлардан 
чарчади. Шундан кейин, истиқлолчилар кичик-кичик гуруҳларга бўлиниб кетдилар.
Шермуҳаммадбек бошчилигида тузилган Туркистон муваққат ҳукумат ўз олдига 
қўйилган вазифаларни бажара олмаганлиги, хорижий мамлакатлар- Афғонистон, Тур-
кия, Хитой ва б. мамлакатлар билан самарали алоқалар ўрната олмаганлиги туфайла 
1922 й. охирида тарқалиб кетди. Шермуҳаммадбекнинг ўзи бир қатор жанглардан сўнг, 
укаси Нурмуҳаммадбек ва қўрбоши Тўхтасин Мақсуд ҳамда 450-500 қўшини билан Бу-
хоро Ресрубликаси худудига, 1923 й. баҳорида эса Афғонистонга ўтиб кетди.