Ўзбекистон табиий

 
8.
 
Ўзбекистонда ўсимликларнинг баландлик минтақаларига 
бўлинишига тасниф беринг
. 
9.
Интразонал ўсимликлар қандай ўсимликлар? 
10.
Ўзбекистон флорасида доривор ўсимликларнинг қанча тури 
борлиги аниқланган? 
11.
Ўзбекистоннинг ўрмон фондиқанча?
ЎЗБЕКИСТОН ҲАЙВОНОТ ДУНЁСИ 
14
 зоогеографик Харита
 
ҲАЙВОНОТ ДУНЁСИ расмини топиш керак. 
 
Ер 
юзининг 
зоогеографик 
районлаштирилиши 
тизимида 
Ўзбекистон ҳудуди Палеарктика ўлкасининг Марказий Осиѐ кичик 
ўлкаси таркибига киради. Республика ҳайвонот дунѐси жуда бой ва 
хилма-хил. Унинг дарѐларида, кўлларида, сув омборларида 
балиқларнинг 60 дан ортиқ тури яшайди. Чўлларида, дарѐ 
қайирларида, воҳаларида ва тоғларида судралиб юрувчиларнинг 57 
тури, сут эмизувчиларнинг 91 тури ва қушларнинг 410 дан ортиқ тури 
тарқалган. Ўзбекистон ҳайвонот дунѐси жуда бойлиги ва таркибининг 
турли-туманлиги, эндемикларнинг кўплиги, чўл ҳайвонларининг 
хилма-хиллиги, ҳар-хил ландшафтлар ҳайвонларининг кескин 
фарқланиши, ҳайвонот дунѐсининг жуда қадимийлиги билан ажралиб 
туради. 

---

139 
Ўзбекистонда ўзига хос эндемик ҳайвон турлари билан бирга Ўрта 
денгиз, Европа, Сибир, Мўғилистон, Ҳиндистон, Тибет, Қозоғистон, 
Шимолий Африка фаунасиниг вакилларини кўплаб учратамиз. 
Ўрта Осиѐда пайдо бўлган ҳайвон турларига орол шипи ва катта 
куракбурун балиқлар, туркистон агамаси (калтакесаги), туркистон 
геккони, қум буғма илони, хўжасавдогар, Бабринский қўшоѐғи, 
ингичка бармоқли қўшоѐқ, кўк суғур ва бошқа кўпгина турлар 
киради. Улар бошқа жойларда деярли учрамайди. 
Ўрта Осиѐга шимолдан ва шимоли-шарқдан ўтган ҳайвонларнинг 
катта гуруҳи Қозоғистон текисликлари ҳайвонот дунѐсига ўхшаш. 
Булар орасида катта қум сичқони, кичик қўшоѐқ, қўнғир юмронқозиқ, 
антилопа сайғоқ, кичик тулки қорсоқ, қора сассиққузан, ѐввойи 
мушук ва бошқалар бор.
Чўлларда яшайдиган жайрон, бархан мушуги ва қоракал Олд Осиѐ 
ва Шимолий Африка чўллари ҳайвонларидан қадимда кириб келган 
турлардир. Ўзбекистоннинг жанубида учрайдиган бурама шохли 
эчки, афғон дала сичқони, майна, қундуз ва бошқалар Афғонистон 
фаунасига хосдир. 
Тоғли ҳудудларнинг ҳайвонот дунѐсига Марказий Осиѐнинг тоғли 
ҳудудларидан кўп турлар ўтган. Булар ҳимолай улари, тибет қузғуни, 
сибир эчкиси, илвирс. Ўзбекистоннинг текислик 
қисмида 
Ҳиндистондан келган турлар-йўлбарс, сиртлон чиябўри, асалхўр ва 
бошқалар тарқалган. 
Ўзбекистон табиати хилма-хил бўлганлиги учун унинг ҳудудида 
ҳар бир жойнинг ўзига хос турли-туман ҳайвонларни учратиш 
мумкин. Улар республикамиз табиатининг зонал ва регионал 
хусусиятларига мос тарқалган. 
Ўзбекистон ҳайвонлари чўлларда, тоғ олди ва тоғлар оралиғидаги 
текисликларда, тоғларда, сув ҳавзаларида яшайди. Улар сувсизликка, 
иссиққа, совуққа, ноқулай тупроқ-рельеф шароитларига, баланд тоғ 
табиатига мослашган.