Ўзбекистон табиий

Интразонал 
ўсимликлар
зоналлик 
ва 
минтақаланиш 
қонуниятларига қатъий бўйсинмайдиган, бир неча зонада,турли 

---

136 
баландлик минтақаларида ҳам учрайдиган ўсимликлардир. Ўтлоқлар, 
ботқоқлик, воҳа ва тўқайларнинг айрим ўсимликлари ана шундай 
интразонал ўсимликлардир. 
Ўтлоқ ўсимликлари- ўтларнинг муайян гуруҳидан ташкил топган. 
Ўзбекистонда ўтлоқлар дарѐ бўйи ўтлоқлари, тўқай ўтлоқлари, тоғ 
ўтлари, субальп ва альп ўтлоқларига бўлинади. 
Тўқай ўтлоқларида буғдойиқ, сохта қамиш, шўра, ажриқ ўсади, 
улар дарѐларнинг асосан қуйи оқимидаги тўқайларда учрайди. 
Тоғ ўтлоқлари тоғларнинг сийрак ўрмонли Қуѐшга тескари 
ѐнбағирларида учрайди ва у ерларда шамбала, ўтлоқ қўнғирбоши, 
ялтирбош, чойўтга ўхшаш ўтлар ўсади. 
Ботқоқлик ўсимликлари Ўзбекистонда дарѐларнинг қайирларида, 
қисман яйлов минтақасида учрайди. Ўзбекистонда асосан қамишли 
ботқоқликлар мавжуд бўлиб, улар текислик дарѐларининг 
қайирларида тарқалган. 
Воҳалар кишиларнинг кўп йиллик мехнати билан ўзлаштирилган, 
маданийлаштирилган 
ландшафтлардир. 
Воҳаларда 
маданий 
ўсимликлар билан бирга «бегона» табиий ўтлар ҳам ўсади. Улар 
маданий экинлар билан бирга ўсиб, улар ҳосилининг камайишига 
сабаб бўлади. Ўзбекистоннинг ўзида 500 турдан ортиқ «бегона» 
ўтлар мавжуд. Энг кўп учрайдиганлари ғумай, ажриқ, какра, сачратқи, 
қўйпечак, оқбош, қамиш каби кўп йилликлар ва итузум, шўра, 
семизўт, курмак, бўз тикан, чатир, сутлама сингари бир йиллик 
ўтлардир. Шу билан бирга воҳаларда паразит ўсимликлар-зарпечак, 
девпечаклар ҳам ўсади. 
Ўзбекистон флорасида 
доривор
ўсимликларнинг 577 тури борлиги 
аниқланган. Республика ҳудудидаги ўсимликларнинг 90 % и озуқабоп 
ўсимликлардир. Ўртача йиллик ўсимлик озиқасининг заҳираси қумли 
яйловларда 3-5 цҒга, Устюртнинг гипсли яйловларида 2-4 цҒга, 
қишки ва кузги яйлов сифатида фойдаланиладиган шўрхокларда 2-4 
цҒга, адирларда 8-10 цҒга, тоғларда 10-15 цҒга, яйлов минтақасида 
10-12 цҒга, тўқайларда 12-16 цҒга, қамишзорларда 115 цҒга га 
боради. Серталаб озуқабоп ўсимликларга солодка, янтоқнинг бир 
қанча тури, қиѐқ ўт ва бошқалар киради.
Ўзбекистоннинг