Ўзбекистон ресрубликаси халқ таълими вазирлиги

I.2“АВТОПОРТРЕТ” МЕТОДИКАСИ
Муаллифлар: Е.С.Романова, С.Ф.Потёмкина. Проектив методикалар-дан бири. Катта мактаб ўқувчиларининг шахсини диагностика қилиш учун қўлланиши мумкин. Автопортрет – инсоннинг ўзи чизган қиёфаси. Бу методиканинг икки хил интерпретациясидан бири муаллифлар, иккинчиси Р.Бернс (АҚШ) томонидан таклиф қилинган.
Интерпретация № 1
«Автопортрет» тести Р.Бернс (АҚШ, Инсонлараро муносабатларни ривожлантириш институти, Сиэтл) томонидан қўлланганда, у кишиларга ўзининг якка ҳолдаги ёки оила аъзолари билан бирга, ҳамксбларнинг орасида тасвирлашни илтимос қилган. Р.Бернс шундай ёзади: «Сиз уйга келиб ўкириб – ўкириб йиғлашингиз мумкин, аммо ишхонада бундай қилмайсиз. Бундай ҳолатингиз сиз чизган портретда ўз аксини топади». Унинг фикрича, автопортретдаги белгилар қуйидагича аниқланиши мумкин:

Бош	Катта бош – ўз ақлий имкониятларидан қониқмаслик; Кичик бош ижтимоий мавқеидан норозилик, безовталаниш.
Кўз	Катта кўзлар – шубхаланувчанлик, бошқалар фикрига куп эътибор бериш. Кичик кўзлар ёки юмуқ кўзлар – ички йўналганлик.
Қулоқ	Катта қулоқ – танқидга сезгирлик
Бурун	Бурунга алоҳида урғу бериш – жинсий муаммоларнинг мавжудлиги; бурун катакларининг катталиги агрессия (жаҳлдорлик).
Оғиз	Ҳар қандай шаклда бўлмасин, яққол ажралибтурса бу нутқий камчиликларнинг мавжудлигидан даракдир; оғизнинг бўлмаслиги – мулоқотга кириша олмаслик, депрессия.
Қўллар	Кишининг атроф олам билан бўлган муносабатини ифодалайди. Туширилган қўллар – жисмоний ёки психик нимжонлик; узун қўллар ташқи муҳит воқеа – ҳодисаларига кучли берилиш; калта қўллар –ички йўлланганлик.
Оёқлар