Zbekiston respubulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti bolalarning o‘qish va yozish malakalarini shakllantirish fanining

Maktabgacha ta’limda Bolalarning o‘qish va yozish malakalarini shakllantirish fanining vazifalari: maktabgacha ta’limga qo‘yilgan Davlat talablarida maktabgacha yoshdagi bolaning yosh guruhlariga bo‘linishi va unda nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik yo‘nalishi bilan tanishtirish.
- Maktabgacha ta'lim sohasidagi pedagogik muammolarni hal qilish;
- Maktabgacha yoshdagi bolalarda ta'lim olish ehtiyojini, o‘qishga qiziqish, kitob o‘qish, maktabga borish hissiyotini shakllantirish;
- Bolalarda mustaqil va erkin fikrlashga o‘rgatuvchi ilg‘or metodlarni qo‘llash;
- Bolalarga yuksak odob ma'naviy – axloqiy tushunchalarni mentalitetimiz asosida o‘rgatish.


Maktabgacha ta’limda Bolalarning o‘qish va yozish malakalarini shakllantirish fanining boshqa fanlar bilan bog‘liqligi
«Bolalarning o‘qish va yozish malakalarini » fani 3-semestrda o‘qitiladi. Mazkur fan Maktabgacha ta’limni o‘qitishda innovatsion pedagogik texnologiyalar, Bolalarni tabiat bilan tanishtirish metodikasi, Maktabgacha ta’limda qurish-yasash ishlari, Estetik tarbiya metodikasi, Nutq o‘stirish metodikasi, Elementar matematik tasavvurlarni shakllantirish metodikasi, Maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabga tayyorlash metodikasi va Bolalar adabiyoti fanlari bilan uzviy ravishda o‘zaro bog‘langan.
Maktabgacha ta'lim pedagogikasi jamiyat va insonni o‘rganuvchi faktlar bilan chambarchas bog‘langan. Pedagogika ijtimoiy hodisa sifatida tarbiyani o‘rganar ekan, sotsiologiya, anatomiya, fiziologiya, psixologiya, umumiy pedagogika fanlari falsafa bilan chambarchas bog‘liqdir. Chunki mazkur fanlar tarbiyaning maqsadi va vazifalarini o‘rganish metodologiyasini belgilaydi. Jamiyat to‘g‘risidagi materialistik falsafa tarbiya masalasiga asoslangan holda yondashish imkonini beradi. Tarixiy materializm pedagogika tarbiyaning sinfiy mohiyatini ochib berish, uning paydo bo‘lishi va rivojlanishi ijtimoiy hodisa ekanligini, jamiyat hayotida va kishi shaxsining rivojlanishida tarbiyaning rolini baholashga yordam beradi. Didaktik masalalarni ishlab chiqishda pedagogika bilish nazariyasiga suyanadi, axloqiy tarbiya masalalarini o‘rgatishda pedagogika etikaning axloq to‘g‘risidagi ta'limotiga, estetik tarbiyaning maqsadini, yo‘llarini, metodlarini belgilashda etika faniga asoslanadi. Etika axloqni nazariy jihatdan asoslab, yosh avlodni, uning axloqiy tarbyasi muammolarini, inson shaxsini shakllantirishda axloqiy g‘oyalar rolini tushunishni chuqurlashtiradi.
Estetika – insonlarni voqelikka, san'atga estetik munosabatlarni rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini o‘rganadi, nafosat tarbiyasining ilmiy asosi bo‘lib xizmat qiladi. Fiziologiya pedagogikaning tabiiy-ilmiy bazasi bo‘lib, u birinchi navbatda inson oliy nerv faoliyatining rivojlanishi, nerv sistemasining xususiyatlari, sezgi organlari, tayanch-harakat apparati, yurak-tomir va nafas olish sistemalari va shu kabilarning rivojlanishi bosqichgi ma'lumotlarga tayanadi. Hozirgi zamon fiziologiyasi eng muhim pedagogik muammolarni to‘g‘ri hal etishda: bola rivojlanishiga, uning qobiliyatlarini shakllantirishga muhit, irsiyat va tarbiyaning ta'siri va shu singarilarni begilashda pedagogikaga yordam beradi. O‘sib borayotgan organizm tuzilishining va harakat qilish qonuniyatlarining asosiy tamoyillarini ochib beruvchi yosh fiziologiyasi ta'lim-tarbiya berish masalalarini ishlab chiqish uchun katta ahamiyatga ega. Bu xususiyatlarni bilmay turib, tarbiyalanuvchilarning u yoki bu mashg‘ulotlari shakllarini to‘g‘ri belgilab bo‘lmaydi. Fiziologiyaning oliy nerv faoliyati, nerf sistemasining tipologik xususiyatlari to‘g‘risidagi xulosalarni pedagogikaga o‘quv-tarbiya jarayoni metodikasini ishlab chiqishda, bolalar faoliyatlari uchun yaxshiroq sharoitlar yaratishda yordam beradi.
Pedagogika bola tarbiyasida uning yosh va psixologik xususiyatlarini hisobga olib boradi. Shu bois pedagogika uchun pedagogik psixologiyaning bola xususiyatlari, ularda o‘tadigan psixik jarayonlarining qonuniyatlari bosqichli ma'lumotlar muhimdir. Shunga ko‘ra pedagogikaning psixologik fan bilan bog‘liqligi an'anaviy tus olgan.
Hozirgi zamon pedagogikasi ko‘p tarmoqli fan bo‘lib, avvalo u tarbiya ijtimoiy hodisa ekanligi jihatidan pedagogika tarixi bilan bog‘lanadi. Pedagogikaning boshqa fanlar bilan bog‘lanish tizimida etnografiya, xalq pedagogikasi kabi alohida o‘rin tutadi.