|
7,2
10,0
2,4
P<0,05
ish-li
4
Uzun uzatishlar
samaradorligi
0,58
0,04
6,5
0,67
0,04
5,4
2,2
P<0,05
ish-li
5
To’pni
olib
yurish soni
40
3,6
9,1
53
10,0
18,6
1,6
P>0,05
ish-siz
261
6
To’pni
olib
yurish
samara-
dorligi
0,63
0,03
4,1
0,17
0,03
4,3
2,2
P<0,05
ish-li
7
To’pni
toitib
olish soni
54
6,3
11,6
7,6
9,3
12,1
2,3
P<0,05
ish-li
8
To’pni
tortib
olish
samara-
dorligi
0,59
0,04
7,1
0,68
0,04
6,6
2,2
P<0,05
ish-li
9
To’pni o’tib olib
qo’yish
450
4,4
9,9
56
8,2
14,4
2,5
P<0,05
ish-li
10
To’pni o’tib olib
qo’yish samara-
dorligi
0,57
0,04
6,8
0,66
0,04
6,7
2,2
P<0,05
ish-li
11
To’pni
qabui
qilish soni
104
18,2
17,3
145
30,4
20,9
2,2
P<0,05
ish-li
12
To’pni
qabul
qilish
samara-
dorligi
0,71
0,05
6,5
0,80
0,03
3,9
2,2
P<0,05
ish-li
13
Aldashlar soni
49
6,2
12,8
57
5,5
9,6
2,3
P<0,05
ish-li
14
Aldashlar sama-
radorligi
0,56
0,06
п ,з
0,69
0,02
3,1
2,3
P<0,05
ish-li
15
Boshda zarbalar
soni
47
10,3
21,7
62
11,4
18,3
2,1
P<0,05
ish-Ii
16
Boshda zarbalar
samaradorligi
0,60
0,03
4,9
0,66
0,02
2,6
2,2
P<0,05
ish-li
17
Darbozaga
zarbalar soni
12
8,2
18,6
19
2,4
12,5
2,6
P<0,05
ish-Ii
18
Darbozaga zar-
balar
samara-
dorligi
0,55
0,07
12,0
0,65
0,07
11,1
2,4
P<0,05
ish-Ii
19
Harakatiaming
umumiy soni
5745
54,9
9,5
74,1
75,2
10,1
3,4
P0,001
ish-ii
20
Barcha
TTH
samaradorligi
0,62
0,01
1,9
0,71
0,02
3,4
3,9
P<0,001
ish-11
0 ’rta tezlik biian yugurish ko’rsatkichlari deyarli bir xil t=2,7 va
2,5. Lekin maksimal tezlik bilan yugurishda esa o’zgarishlar kuzatildi.
Agar, ishonchlilik buyicha tadqiqot ma’lumotlari, tayyorgarlik davri
boshida va yakunida ishonchsiz bo’lgan bo’lsa, P<0,05 da t=l,8, tajriba
jarayonida olingan ma’lumotlarda ishonchli farq kuzatildi: P<0,05 da
t=2,4.
Agar faol harakat tuzilishi va ularning farq nisbati tahlil qilib
ko’rilsa, harakatlanishning umumiy hajmi deyarli bir xil boMganda,
maksimal tezlikda yugurish ulushi yurish va sekin yugurish hisobiga
ko’payadi. Bu bizning nazarimizda o’tkazgan tadqiqotlarimizning ijobiy
262
dalili blib, mashg’ulotlarda glikolitik va alaktat yo’nalishdagi
mashqlar ulushini ko’paytirishga asos bo’ladi.
Umuman futbolchilaming musobaqa faoliyati maMumotlarini
tasdiqlab shuni ta’kidlab o’tish kerakki, yuqori malakali futbolchilaming
musobaqa faoliyatini integral baholashda, nafaqat texnik-taktik usullar
samaradorligi haqidagi maMumotlar katta ahamiyatga ega bo’lib qolmay,
balki o’yin jara-yonidagi harakatlanish hajmini summar baholanishi
futbolchilar tayyorgarligini baholashda eng ishonchli va axborotlashgan
ko’rsatkichlar hisoblanadi. Ammo, o’yin jarayonida maksimal tezlikda
faol harakatlanish hajmining eng yuqori ko’rsatkichlari, albatta
natijalarga ta’sir ko’rsatmasdan qolmaydi.
0 ’tkazilgan pedagogik tajriba natijalari, test mashg’ulotlarida
jismoniy tayyorgarlik, o’yin jarayonida futbolchilaming texnik-taktik
harakatlar sama-radorligini oshirish va ulaming harakat faolligi hajmini
ko’paytirish bo’yicha ko’rsatkichlarida ahamiyatli yaxshilanishni
ko’rsatdi. Bunga albatta, taklif qilingan tayyorgarlik davri mashg’ulot
yuklamalarining tizilmasi yordam berdi. U amaldagi mavjud variantdan,
asosan aralash yo’nalish hisobiga anaerob-alaktat va aerob-glikolitik
yo’nalishli mashg’ulotlar hajmini ko’payganligi bilan farq qiladi.
Xos bo’lmagan va xos mashg’ulotlar nisbati, bosqichdan bosqichga
80% gacha maxsus mashg’ulotlar hajmini ko’paytirishni nazarda tutadi.
Bunda xos mashqlaming murakkablik koeffitsienti tayyorgarlik
davrining maqsadi va vazifalaridan kelib chiqib, vaqti-vaqti bilan
tebranib turdi.
Yuklamalar hajmi, mashg’ulot soni va vaqti bo’yicha ham taxminan
bir xil
qoldi.
Katta yuklamalar ulushi
o’zgarmadi.
Ammo
chidamkorlikni takomil-lashtirishda ulardan bir nechta mashg’ulot
ketma-ket foydalanildi.
Yuklamaning asosiy parametrlarini maqsadga muvofiq nisbati,
xususan:
- davrda mashg’ulotlar sonini 150 gacha va bazaviy XMTlarda
mashg’uIot vaqtini 1400-1500 daqiqagacha ko’paytirish;
- o’rta yuklamani 50% ga kamaytirish hisobiga, katta yuklamalar
ulushini 40% gacha oshirish;
- tayyorgarlik davri yakunida maxsus murakkab mashqlar hajmini
80% gacha ko’paytirish;
- asosiy aralash yo’nalishli mashqlar hajmini 54% dan 40% ga
kamaytirish hisobiga anaerob-alaktat yo’nalishli mashg’ulotlami 12%
dan 20% gacha, anaerob-glikolitik 5% dan 40% gacha oshirish. Bu esa
o’z navbatida futbolchilaming jismoniy sifat darajasini oshirishga
bevosita yordam berdi.
263
Do'stlaringiz bilan baham: |
