zbekiston respublikasioliy va rta maxsus ta'lim vazirligi

Qanot hujumchilari.
Qanotdagi  harakatlar  yo  to’pni  boshqarayotgan  qanot  himoyachisi 
yoki  maydon  o’rtasi  o’yinchisi  bilan  hamkorlik  qilish  uchun  orqaga 
qaytib yoki olg’a tomon faol ilgarilab (sherigining himoyachilar ortidagi 
bo’sh  joyga  uzoqdan  to’p  uzatib  berishiga  sharoit  yaratish  maqsadida 
"yindan chiqqan" holat chegarasiga yaqin borib) bajarilishi mumkin.
Maydonning  eni  bo’ylab  harakatlanishlar  to’pni  boshqarayotgan 
maydon  o’rtasi  bilan  hamkorlik  qilish  uchun  orqaga  qaytish  yoki 
hujumning oldingi  marrasiga  tez  ilgarilab  chiqish  bilan  uyg’unlashtirib 
bajarilishi mumkin.
Qanot  hujumchisi  to’p  olganidan  keyin  o’zini  yakka  yoki  sherigi 
bilan  birgalikda  qriqlayotgan o’yinchidan  o’tib  ketishga,  qariyb  raqib 
darvozasi  chizig’igacha  yetib  borish  va  to’pni  jarima  maydonidagi 
sheriklariga g’izillatib yoki  uzatib berishga harakat qiladi.  Sheriklaridan 
birontasi  to’p  olish  uchun  ochiq  turgan  bo’lsa  yoki  hujumchilar 
himoyachilarga qarshi havoda muvaffaqiyat bilan kurashayotgan bo’lsa, 
bunday  hollarda  to’pni  yuqorilatib  uzatish  samaralidir.  G’izillatib 
uzatishlar  esa  hamma  hollarda  ham  maqsadga  muvofiqdir.  Bunda 
g’izillab  kelayotgan  to’pga  hujumchilardan  birontasi  chiqib  kelishi 
mumkin  bo’lgani  uchungina  emas,  balki  vaqt  nihoyatda  ziq  sharoitda 
qolganidan,  buning  ustiga  goho  o’z  vazifasini  kngildagiday 
bajarolmay  qoladigan  himoyachi-larning  oyog’idan  "rikoshet"  bo’lishi 
mumkinligidan  ham  mudofaadagilaming  harakati  murakkablashib 
ketadi.  Bunday  holda  qarshi  tomon  qanot  hujumchisi  darvozaning 
uzoqdagi ustuni yaqinigacha yetib boradi.
Qanot  hujumchisi  raqib  himoyachilari  orasini  maksimal  darajada 
uzaytirib  ketish  uchun  yon  chizig’iga  yaqin joyda  o’ynaydi.  Markaziy 
hujumchi  yon  chiziq  yaqiniga  o’tib,  maydon  markazi  bshab  qolgan 
hollarda  esa  qanot  hujumchisi  bo’shab  qolgan  zonaga  katta  tezlikda 
yorib kiradi.
Ayrim  o’yin  epizodlarida  qanot  hujumchilari  o’rin  almashadilar. 
Maydon-ning  eni  bo’ylab  bunday  manevr  qilish  mudofaa  uyushtirishni
115

---

qiyinlashtiradi  va  qanot  himoyachilarining  biror  hujumchi  harakat 
xususiyatlariga moslashib olishiga halaqit beradi. Goh u, goh bu qanotda 
uzoq vaqt g’olib ketish ham  muvaffaqiyat qozonishga yordam bersa-da, 
lekin  hujumning  rivojlanishi  mobay-nida  o’rin  almashish  ayniqsa 
samarali chiqadi.
Qanot hujumchisi  doimo  tezkor manyovr qilishga tayyor turishi  va 
shuning bilan birga yakkama-yakka kurashning hamda zarba berishning 
xilma-xil usullarini a’lo darajada bilishi kerak.