Ўзбекистон Республикасининг «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»

3-БОБ
ҲУҚУҚБУЗАРЛИКЛАРНИНГ УМУМИЙ
ПРОФИЛАКТИКАСИ
22-модда. Ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикаси тушунчаси
Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи органлар ҳамда муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш, бартараф этиш бўйича фаолияти ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикасидир.

Ш А Р Ҳ

1. Ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикасига нисбатан берилган таъриф умумий тавсифга эга, бир қараганда унда умумий профилактикага хос бўлган индивидуал хусусиятлар ҳамда умумий профилактиканинг мақсад ва вазифаларини тўлиқ илғаш мушкул. Бироқ ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикаси ўзининг мақсадига, вазифаларига ва ўзига хос хусусиятлар (авзалликлар)ига эга.

Ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикаси бир вақтнинг ўзида бир гуруҳ шахс ёки кенг жамоатчиликка нисбатан ғайриижтимоий хулқ атвор ҳамда ҳуқуқбузарлик содир этилиши натижасида келиб чиқадиган ҳуқуқий оқибатлар, ҳуқуқбузарликларнинг сабаблари ва уларга имкон берган шарт-шароитлар, ҳуқуқбузарликни содир этиш усул ва шакллари, виктимологик омилларнинг ўрни ва аҳамиятини тушунтириш, қабул қилинган қонунларнинг мазмун-моҳиятини тарғибот қилиш ва огоҳликка чақириш мақсадида амалга оширилади.
2. Ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикасига хос хусусиятлар ва афзалликлар:
– бир вақтнинг ўзида ўнлаб, юзлаб, минглаб, хаттоки, миллионлаб инсонларга профилактик таъсир кўрсатиш имкониятига эга;
– кам куч ва маблағ сарфланади;
– вақт тежамкорлигига эришилади;
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасига комплекс ёндашилади;
– ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиш сабаблари ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни бартараф этишни талаб қилиш кучига эга.
Юқорида келтириб ўтилган ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикасига хос хусусиятларнинг ҳар бирининг моҳияти қуйидагилар билан изоҳланади.