Ўзбекистон республикасининг меҳнат кодекси

556-модда. Якка тартибдаги меҳнат низосини кўриб чиқишни 
судга ўтказиш ва меҳнат низолари бўйича комиссия 
қарори устидан шикоят қилиш 
Агар меҳнат низолари бўйича комиссия ўн кунлик муддат ичида якка 
тартибдаги меҳнат низосини кўриб чиқмаса ёки ҳал этмаса, манфаатдор 
ходим ёки унинг вакили судга мурожаат қилишга ҳақли. 
Меҳнат низолари бўйича комиссиянинг қарори устидан манфаатдор 
ходим ёки иш берувчи комиссия қарорининг кўчирма нусхаси ўзига 
топширилган кундан эътиборан ўн кунлик муддатда судга шикоят қилиши 
мумкин. Ушбу муддат ўтказиб юборилганлиги аризани қабул қилишни рад 
этиш учун асос бўла олмайди. Суд ўтказиб юборилган муддатни узрли деб 

---

286 
топиб, бу муддатни тиклаши ва якка тартибдаги меҳнат низосини моҳиятига 
кўра кўриб чиқиши мумкин. 
557-модда. Меҳнат низолари бўйича комиссиянинг 
аъзолари учун кафолатлар
Меҳнат низолари бўйича комиссиянинг аъзолари бўлган ходимларга 
нисбатан улар ўз ваколатларини амалга ошираётган даврда тариф 
ставкасини (маошни) пасайтиришга ва иш берувчининг ташаббусига кўра 
меҳнат шартномасини бекор қилишга йўл қўйилмайди, бундан ушбу Кодекс 
161-моддаси иккинчи қисмининг 1-бандида назарда тутилган ҳоллар 
мустасно. 
Якка тартибдаги меҳнат низосини бевосита кўриб чиқиш ва ишни 
кўриб чиқишга тайёрлаш даврида меҳнат низолари бўйича комиссиянинг 
аъзолари бўлган ходимлар ўртача иш ҳақи сақланган ҳолда меҳнат 
мажбуриятларини бажаришдан озод этилади. 
 
4-§. Якка тартибдаги меҳнат низоларини суд тартибида
кўриб чиқиш
558-модда. Бевосита судда кўриб чиқилиши лозим бўлган
якка тартибдаги меҳнат низолари 
Қуйидаги якка тартибдаги меҳнат низолари бевосита судда кўриб 
чиқилади: 
1) агар ходимнинг иш жойида меҳнат низолари бўйича комиссия 
тузилмаган бўлса; 
2) меҳнат шартномасини бекор қилиш асосларидан қатъи назар, ишга 
тиклаш тўғрисидаги, меҳнат шартномасини бекор қилиш санасини ва 
асослари таърифини ўзгартириш ҳақидаги, мажбурий прогул ёки кам ҳақ 
тўланадиган иш бажарилган вақт учун ҳақ тўлаш тўғрисидаги; 
3) ходимга меҳнатда майиб бўлганлиги ёки касб касаллиги туфайли 
етказилган зиённинг ўрнини ёхуд ходимнинг мол-мулкига етказилган 
моддий зарарнинг ўрнини иш берувчи томонидан қоплаш ҳақидаги; 
4) иш берувчи томонидан ходимга етказилган маънавий зиённи 
компенсация қилиш тўғрисидаги; 
5) ишга қабул қилиш рад этилганлиги ҳақидаги; 
6) иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан 
келишилган ҳолда олдиндан ҳал этилган масалалар юзасидан; 
7) ходимлар ва иш берувчи жисмоний шахслар ўртасида юзага 
келадиган; 
8) ўзини меҳнат қилиш ва машғулотлар соҳасида камситилишга 
учраган деб ҳисоблаётган шахсларнинг;
9) ходим томонидан иш берувчига етказилган моддий зарарнинг 
ўрнини қоплаш ҳақидаги. 

---

287 
Якка тартибдаги меҳнат низолари, ушбу модданинг биринчи қисмида 
санаб ўтилганларидан ташқари, ходимнинг хоҳишига кўра, бевосита 
судларда ҳам кўриб чиқилади. 
Ходимнинг аризасини кўриб чиқишни якка тартибдаги низо меҳнат 
низолари бўйича комиссияда кўриб чиқилмаганлигига асосланган ҳолда рад 
этишга йўл қўйилмайди.