Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси

К.П.Кашкаров болғаси билан бетон мустаҳкамлигини аниқлаш
Эталон болға мўрт бўлмаган юзага из қолдиришга асосланган. Эталон болға (2.5 - расм) 2 темир дастали 1 корпусдан иборат бўлиб, унга резина дастак 4 золдирлар ва 5 эталон таёкча учун тешикчалари бор 3 стаканга ўтқазилган. Золдир диаметри 15,88 мм бўлиб, НС 60 дан кам бўлмаган қаттиқликка эга. Эталон болғани амалда ишлатиш қоидаси асбоб йўриқномасида ёритилган.

2.5-расм.Эталон болға.
1-корпус, 2-даста, 3-стакан, 4-15 мм диаметрли зўлдир, 5-эталон таёкча.

Бетон мустаҳкамлигини ультратовуш усулида аниқлаш

Импульсли ультратовуш УКБ-1 асбоби бетонда ультратовуш тўлқинлар тарқалиши тезлигини ўлчашга асосланган. Асбоб корпусига ўрнатилган импульсли генератор қайта-қайта электр импульсларни пьезоэлектрик нурларга айлантиради (нур узатувчи щуп) ва у бетонда механик тебраниш импульсларига айланади. Натижада электрон-нурли трубка экранида бошланғич синусоида тасвирланади. Механик тебранишлар бетон намунаси орқали ўтади ва пьезодатчик орқали (узатувчи щупга), электрик сигналларга айланади ва улар эса кучайиб асбобдаги электрон-нурли трубкасига келиб тушади. Ультратовуш тўлқинлар намуна орқали ўтиб график кўринишда осцилограмма тарзида экранда тасвирланади.
Ультратовуш импульслар уни бетон орқали ўтиш вақти шкалали барабанчадаги гардиш дастаги билан соат милига қарши айлантирилади. Гардиш айланиши асбоб электрон нурли трубкадаги координата тўрининг тик ўқидаги импульси сигналининг қабул қилувчи ультратовуш импульси сигнали билан мос тушгунига қадар давом этади. Шундан сўнг вақтни ўтиши микросекундларда ёзиб борилади. Ушбу асбоб билан ишлаш унинг йўриқномасида ёритилган.
Темирбетондаги арматурани тўғри жойланиши ва мухофаза қатлами қалинлигини магнит усули билан аниқлаш
У шбу усул темирбетонда магнит майдонинниг тарқалишида арматураларни тўғри жойланганлигини ва мухофазаланадиган бетон қатламининг қалинлигини ўлчашга асосланган. Қуйидаги расмда темирбетондаги арматураларни жойланиши ва мухофаза қатлам қалинлигини ўлчаш схемаси кўрсатилган.

6. 
   – расм. Темирбетон конструциядаги арматураларни жойлашиш схемаси.
   

1 – темирбетон конструкция юзаси (фрагмент); 2 – мухофаза қатлами қалинлигини аниклайдиган узунасига ўрнатилган пўлат арматура,; 3 – темирбетон юзасига яқин жойлашган биринчи кўндаланг арматура ; 4 – узунаси бўйлаб жойланган иккинчи арматура; 5,7– юқори ва паски кўндаланг арматуралар; 6 – мухофаза қатлами қалинлиги.