Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти мухандислик курилиш инфраструктураси факултети

2. Бетоннингчўзилишдагимустаҳкамлигибўйичасинфи –букўрсатгичасосийбўлганваишлабчиқаришданазоратқилинганҳоллардатайинланади.Бетоннингўқбўйичачўзилишдагимустаҳкамлигибўйичасинфлариқуйидагичабелгиланганади: B_t0,8; B_t 1,2; B_t 1,6; B_t 2; B_t 2,4; B_t 2,8; B_t 3,2. Бу ерда рақамлар МПа ҳисобида.
3. Совуққа чидамлиги бўйича бетон маркасиF нам ҳолатда навбатма–навбат муз­лаш ва эриш таъсирида бўлган конструкциялар учун тайинланади. Оғир ва майда донали бетонлар учун совуққа чидамлилиги бўйича қуйидаги маркалар тайинланган: F50; F75; F100; F150; F200; F300; F500:.енгил бетонлар учун: F25; F35; F50; F75; F100; F150; F200; F300; F400; F500. маркалар белгиланади. Бу ерда рақамлар музлаш ва эриш сонини билдиради.
4. Сув ўтказмаслик бўйича бетон маркаси W. Сув сизиб ўтиши чегараланган талаби қуйилган конструкциялар учунтайинланади. Уларда сувнинг маълумбосими остида синалаётган стандарт намунадан сув сизиб чиқмаганлиги кузатилади. Ҳамма турдаги бетонлар учун сув ўтказмаслиги бўйича қуйидаги маркалар белгиланади: W4; W6; W8; W10; W12. Бу ерда рақамлар сув босимини (кг/см²)да ифодалайди.
5. Бетоннинг ўртача зичлиги бўйича маркаси D. (конструктив талаблардан таш­қари иссиқлик ўтказмаслик талаби қўйиладиган конструкциялар учун тайинланади). Оғир бетон учун D2200 – D2500; енгил бетон учун D800 – D2000 маркалар белгиланган. Бу ерда рақамлар (кг/см³)ҳисобида зичликни ифодалайди.
6. Кучланувчи бетоннинг ўз–ўзидан кучланганлиги бўйича маркаси S_p. Ўз–ўзидан кучланадиган конструкциялар учун бу кўрсатгич ҳисобларда эътиборга олинганда ва ишлаб чиқаришда назорат қилинганда тайинланади.
Кенгаювчи цементдан тайёрланадиган ўз–ўзидан кучланадиган конструкциялар учун ўз–ўзидан кучланиш бўйича қуйидаги маркалар белгиланган: S_p0,6....S_p4. Бу ерда, рақамлар МПа бетоннинг ўз–ўзидан кучланишини билдиради.
Конструкциялардан фойдаланиш шароитини ҳисобга олган ҳолда техник–иқтисо­дий анализ асосида бетонни энг маъқул оптимал синфи танланади.