Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги тошкент архитектура-қурилиш институти

 
Шакар-қанд ишлаб чиқариш ва биотехнология корхоналари 
оқовалари.
Бир қарашда унча зарарли бўлмаган бундай корхона оқоваларида, 
одатда, жуда тез ва осон оксидланиб, чириб, парчаланадиган органик 
моддалар чиқаради. Бундан ташқари, улар сувни ўта зарарлайдиган иккиламчи 
чиқит бирикмаларни ҳосил қилади. 
Қишлоқ хўжалик оқовалари
.
Экинзорлар (пахта, шоли, сабзавот ва 
хоказо экиб етиштириладиган ерлар) дан ҳам ноорганик модда (минерал 
ўғитлар, пастицид, гербицид) лари қолдиқлари оқова сув таркибида кўп 
миқдорда учрашлиги маълум. 
Совун, турли сиртактив маҳсулотлари олинадиган завод ва 
фабрикалар оқовалари
.
Сувда сиртактив ювиш маҳсулотлари, айниқса, 
синтетик ювувчи бирикмалар тутган ифлос сувлар кейинги йилларда катта 
экологик муаммоларни келтириб чиқармоқда. 
Юқорида қайд қилинган сиртактив моддалар кимёвий хоссаларига кўра, 
3 хил бўлиши мумкин: 
— сувли муҳитда диссоциацияланадиган ва органик анион-ноорганик 
катионларни ҳосил қилувчи 
анионли бирикма
; 
— таркибида органик катон тутган 
катонли бирикма; 
 
—
сувли муҳитда ион ҳосил қилмайдиган
 детергент моддалар. 
Бундай 
ҳолатда сув юзасида кўп миқдорда кўпиклар ҳосил бўлади. 
Одатда, ионларга диссоцияланадиган детергентлардан сувни тозалаш 
учун ионалмашиниш усулларидан фойдаланиш, мақсадга мувофиқдир. 

---

128 
 
Қора металлургия, рангли металлургия, машинасозлик, руда 
бойитиш фабрикалар оқовалари.
 
Буларда кўпинча, қўрғошин, рух, никель 
олиш жараёнларида, гальваник цехларида ҳосил бўладиган сувли муҳитда 
ишқор, кислота, турли хил туз ва оксид моддалари қолдиқлари, металл 
гидроксидлари ва бошқа олтингугуртли бирикмалар куп учрайди.