Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт университети

8.2.Қурилиш кўтаргичлари
Қурилиш ашёларини иморатнинг томига ёки ҳавозаларга олиб чикиш, узатиб бериш ва қаватларга дераза ва эшик ўринлари орқали монтажчи, пардозчи ва бошқа ишчиларни чиқариб қуйиш учун мачтали қурилиш кўтар­гичлари хизмат қилади.
Қўзғалувчан ва мустақил кўтаргичлар асосан баландлиги 12 м гача бўлган кам қаватли қурилишларда қўлланилади ва улар бир жойдан иккинчи жойга бузмасдан, 30 м гача бўлган қўзғалувчан кўтаргичлар эса, ўрта сектсияларисиз олиб ўрнатилади.
Мачтали қурилиш кўтаргичлари қўзғалувчан хиллари автомобилларга тирқаб юриш учун пневмоғилдираклар билан жиҳозланган бўлади ва улар иш пайтида винтли таянчлари ёрдамида кўтариб қўйилади.
Мачтали қурилиш кўтаргичларининг асосий кўтаргичлари қуйидагилардан иборат: юк кўтарувчанлигини Қ юк кўтариш баландлиги Н, юк кўтариш ва тушириш тезлиги В_кт, юкни горизонтал бўйича ҳаракатланиш масофаси Л, юкни вертикал бўйича ҳаракатлантириш масофаси К, юк узатиш тезлиги ва бошқалар киради. Бу турдаги кўтаргичларнинг юк кўтарувчанлиги 500 кг, юк кўтариш баландлиги 70м гача ва кўтариш тезлиги секундига 0,3 + 0,5м гача бўлади. (8.1-расм).

8.1-расм. Мачтали қурилиш кўтаргичлари: юк учун; юк ва одамлар учун

Қурилиш кўтаргичларининг техникавий иш унумдорлиги:

П_т = н · Қ · К_юк · К_в
Бу ерда: Қ - номинал юк кутарувчанлик, т; К_юк - кўтарувчанликдан фойдаланиш коеффитсиенти; К_в- вақт бўйича фойдаланиш коеффитсиента: н - бир соат давомида тсикллар сони , н = 3600 / т_и; т_ТС - битта тсиклни давомийлиги, с; т_м - қўзғалишдаги машина вақти, с; т_р - юклаш-туширишдаги қўл билан бажариладиган ишлар учун сарфланадиган вақт, с.