Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Халқаро макроиқтисодиёт
– халқаро иқтисодиётнинг бир қисми 
бўлиб, молия бозорлари глобализацияси шароитида очиқ миллий иқтисодиёт 
ва жаҳон хўжалигининг фаолият олиб бориши қонуниятларини ўрганади.
Халқаро иқтисодий муносабатлар шаклларига қуйидагилар киради: 
халқаро савдо, ишлаб чиқариш омилларининг халқаро ҳаракати, молиявий 
инструментларнинг халқаро савдоси ва халқаро ҳисоб-китоблар.

---

9 
2.
 
Халқаро иқтисодиётда ялпи талаб ва ялпи таклиф 
тушунчалари.
Халқаро иқтисодиётда ялпи талаб ва ялпи таклиф умумлаштирилган 
жаҳон нархига боғлиқ бўлган миллий ва халқаро миқёсдаги барча 
маҳсулотларни ишлаб чиқаришнинг умумий ҳажмларини тавсифлайдиган 
мавҳум катталиклар сифатида кўрилади.
Ялпи талаб
– мавжуд бўлган нархлар даражасида истеъмолчилар 
жамоавий сотиб олишга тайёр бўлган маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш 
ҳажми.
Ялпи талаб мамлакат ичидан ва ташқарисидан билдирилади. Ички 
талаб истеъмолчилар (корхона, уй хўжалиги ва хукумат) ва махаллий 
инвесторлар томонидан, ташқи талаб эса чет элликлар томонидан 
билдирилари. Шу боис у маҳсулотларни корхоналар (ишлаб чиқариш 
истеъмоли), уй хўжаликлари (шахсий истеъмол), давлат (давлат истеъмоли) 
томонидан сотиб олишдан, ички сармоялар ва маҳсулотларни чет элга 
экспортидан иборат.
Ялпи таклиф
– мавжуд бўлган нархлар даражасида ишлаб 
чиқарувчилар жамоавий бозорга таклиф қилишга тайёр бўлган 
маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш ҳажми.
Ялпи таклиф ҳам ички ва ташқи ишлаб чиқарувчилар томонидан ишлаб 
чиқарилади. Шунинг учун у маҳсулотларнинг ички ишлаб чиқариш 
ҳажмидан ва уларнинг импортидан иборат бўлади.
Ялпи таклиф ва ялпи талаб маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш ҳажми ва 
уларнинг мавжуд бўлган нарх даражаси ўртасидаги ўзаро боғликлигини 
ўрнатадилар. Назарий жиҳатдан бутун жаҳон миқёсида умумий таклиф 
умумий талабга тенг бўлиши керак.
Ялпи талаб ва таклифнинг графикдаги кўриниши якка маҳсулотга 
бўлган талаб ва таклиф чизиқларига ўхшаш (1-расм). 

---

10