Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Ҳолат 
Ишлаб 
чиқариш 
ҳажми 
Истеъмол 
ҳажми 
Экспорт/Импорт 
Капитал 
таклифи 
ўсишидан 
олдин: 
Qx=80 
Qy=20 
Qx=40 
Qy=60 
Qexp=40 
Qimp=40 
Капитал 
таклифи 
ўсишидан 
кейин: 
Qx=75 
Qy=55 
Qx=50 
Qy=80 
Qexp=25 
Qimp=25 
Агар иқтисодиѐтдаги ўзгаришлар Y маҳсулотни жаҳон нархига таъсир эта 
олганида, бу уни пасайишига олиб келар эди, чунки мамлакатда Y маҳсулоти 
импортига бўлган талаб камайди. Шундай қилиб, катта иқтисодиѐт шароитида 
импорт билан рақобатлашувчи ишлаб чиқаришда интенсив ишлатиладиган 
омиллар таклифининг ўсиши импорт маҳсулотларига бўлган талаб ва уларнинг 
нархлари пасайишига ва жаҳон савдоси ҳажмининг камайишига олиб келади 
(1.28 - расм).
Катта иқтисодиѐтда капиталнинг ҳажми кўпайиб, унинг нархи пасайиши 
кузатиляпти. Капитал сиғимқори юқори бўлган Y маҳсулотнинг ички ишлаб 
чиқариш миқдорининг ортиши жаҳон миқѐсида X маҳсулотнинг нисбий 
таклифи камайишига ва унинг нисбий нархи ошишига олиб келади (28 расм).
К↑ → r↓ → Qy↑, Qx↓ → (Qx/Qy)↓. 
РPF
0
→ PPF
1
. 

---

97 
(Px/Py)
0
→ (Рx/Py)
1
. 
Хулоса:
катта мамлакатда импорт ўрнини босувчи ўсиш ўрин топса, 
унинг савдо шартлари яхшиланишига олиб келади.
Расм 1.28. Ишлаб чиқариш имкониятлари 
чизиғинининг иқтисодий ўсиш ва савдо 
натижасида силжиши
23
PPF
1
Y
X
PPF
0
Q
0
RD
0
RS
0
(P
X
/P
Y