Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

 
Саволлар 
1. Ишлаб чиқаришнинг миқѐс самараси деганда нима тушинилади ва унинг 
қандай турлари мавжуд? 
2. Ички ва ташқи миқѐс самараси кузатилганда бозорнинг хусусиятлари қандай 
бўлади? 
3. Монополистик рақобат моделининг асосий шартлари нимадан иборат? 
4. Монополистик рақобат моделида ишлаб чиқаришнинг ўртача харажатлар ва 
соҳадаги фирмалар сони ўртасидаги боғлиқлиқ қандай бўлади? 
5. Монополистик рақобат моделида маҳсулотнинг ўртача нархи ва соҳадаги 
фирмалар сони ўртасидаги боғлиқлиқ қандай бўлади? 
6. Монополистик рақобат моделини халқаро савдо назариясига қўлланилиши 
нимага асосланган? 
7. Соҳалар аро савдонинг асосий сабаби нимадан иборат? 
8. Соҳа ичидаги савдо нимага асосланган бўлади? 
9. Сизнинг фикрингизча, ички миқѐс самарасининг сабаблари қандай? 
10. Ташқи миқѐс самараси нима сабаблардан келиб чиқади?
 
Масала 
1. Фараз қиламиз, монополистик рақобат шароитида хар бир истеъмолчининг 
Х махсулотига бўлган талаби куйидаги функция билан ифодаланади.







)
(
5000
1
1
P
P
n
S
Q
Хар бир ишлаб чиқарувчининг харажатлари тўғри чизикли функция билан 
кўрсатилади. Бунда хар Х махсулотнинг бирлигига тўғри келадиган доимий 
харажатлар F = 125000га, қўшимча махсулотнинг бирлигини ишлаб 
чиқариш харажатлари эса (предельные издержки) с = $10000га тенг. Ушбу 
махсулот иккита мамлакатда ишлаб чиқарилади. Биринчи мамлакатда 

---

91 
махсулотнинг йиллик сотилиш хажми 57600 бирлик, иккинчи мамлакатда 
эса 10000 бирлик. 
Куйидагиларни аниқланг: 
1. Мамлакатларда автаркия холатида сохадаги фирмаларнинг мувозанат 
сонини, махсулотнинг мувозанат нархини ва барча фирманинг 
мувозанатдаги сотиш хажмини. 
2. Мамлакатлар бозорларини бирлаштирганида ва бунда кўшимча 
харажатлар пайдо бўлмаганида сохадаги фирмаларнинг мувозанат 
сонини, махсулотнинг мувозанат нархини ва барча фирманинг 
мувозанатдаги сотиш хажмини. 

---

92