Ўзбекистон республикаси таълими маркази

Д А С Т У Р

Ўзбекистонда жисмоний тарбия ва спорт. Ўзбекистон жисмоний тарбия ва спортни ривожлантиришни чора ва тадбирлаари. Болалар спортини ривожлантириш жамгармаси ва «Ешлик» спорт жамияти унинг вазифаси ва роли «Алпомиш» ва «Барчиной «тест меъёрлари. Волейбол бўйича разряд меъёрлари ҳақида қисқача тушунча. Ўзбекистон Республикасида ўрнатилган спорт унввонлари ва спорт разрядлари .Мактаб жисмоний тарбия жамоаси ишини вазифаси ва мазмуни.

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ВОЛЕЙБОЛНИ РИВОЖЛАНИШИ ҲАҚИДА КИСКАЧА МАЪЛУМОТ
Ўзбекистонда волейболни ривожланиши. Ўзбекистонда волейбол бўйича ўтказиладиган йирик мусобақалар. Волейбол бўйича ўтказиладиган халкаро мусобақалар .Ўзбекистонда ва чет элларда ўтказиладиган халкаро мусобақалар .Волейболчиларимизни Осиё жахон ва Олимпия ўйинларини саралаш мусобақаларида қатнашиши.
Жихозлар ва асбоб-анжомлар. Волейбол ўйиниучун зарур булган асбоб-анжомлар. Махсус жихозлар ва машғулот жараёнида ундан фойдаланиш.
Одам организми вазифаси ва тўзилиши ҳақида кискача тушунча. Шугулланувчиларнинг организмига жисмоний машқларни тасир этиши. Суяк системаси, богловчи аппарат. Мушаклар ассосий мушак гурухларини жойлашиши, уни тўзилиши, вазифаси, ўзаро ҳаракати, қисқариши ва бушашиши. Кон ва қон айланиши,юрак қон томир системаси. Нафас олиш ва газ алмашиниш. Организм учун нафас олиш системаси. Овкат хазм қилиш организм ва модда алмашинуви. Нерв системаси ва уни фаолияти. Организм вазифасини такомиллаштириш жараёни спорт тренировкаси. Гигена, тиббий назорат, шикастланишни олдини олиш, биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш .
ВОЛЕЙБОЛ машғулотини ўтказиладиган жойга, асбоб-анжомга ва спорт кийимларига куйиладиган гигеник талаблар Спортчиларни огирлигини тартибга солиш. Тиббий назорат ва ўз-ўзини назорат қилиш. Мураббий ва тиббий ходимларни биргаликда ишлаши, уни ахамияти, мазмуни ва тиббий назоратни ташкил этиш. Волейбол билан шуғулланишда спорт шикастланишни ва уни огохлантириш ёки олдини олиш чоралари. Зарур кўрган кишига тиббий ходимлари келганга кадар ёрдам бериш: қон оқишни тухтатиш, боғлаш усуллари суний нафас олишни, шикастланган олиб бориш усули. Спорт укалашини асоси ва уни усуллари .
ТРЕНИРОВКА ва УРГАТИШ МЕТОДИКАСИ АСОСЛАРИ.
Волейболда тренировка килдириш ва ўргатиш ҳақида тушунча. Волейболда ўқув-тренировка жараёни машқкини таснифи.(классификацияси).Жисмоний тайёргарлик куриш ва техника хамда тактикасини ўргатиш методикаси. Машғулотни ўргатишни ва ташкил этишни асосий шакли.
УМУМИЙ Ва МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК.
Тренировка жараёнида умумий ва махсус жисмоний тайёргарликни ахамияти, жисмоний, техник ва тактик тайёргарликни ўзаро алокаси.» Алпомиш ва «Барчиной» тест меъёрлари.

АМАЛИЙ МАШГУЛОТ. УМУМИЙ ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК.

Тезлик, куч, чидамлилик, эпчиллик, эгилувчанлик каби жисмоний сифатларни ривожлантириш ва такомиллаштириш «Алпомиш» ва «Барчиной» тест меъёрларига тайёргарлик куриш ва қабул қилиш.

ГИМНАСТИКА МАШКЛАРИ. Буюмларсиз 2-3 кг тўлдирма тўп, 1.5 –2 кг гантеллар, резинали амортизатор; асбоб – анжомларда (халка, гимнастика деворида) қўл ва елка камари мушакларини ривожлантириш учун яккама –якка ва жуфт-жуфт булиб, бериладиган машқлар. Буюмларсиз (яккама –якка ва жуфт- жуфт булиб ) 2-3 кгли тўлдирма, 1,5-2 кгли ганстел, арғамчи билан гавда ва бўйин мушаклари учун бериладиган машқлар. Таяниб сакраш. Югуриб келиб баландликка сакраш.

ЕНГИЛ АТЛЕТИКА МАШКЛАР.50-60 мгачан тезликни ошириб, 3-4 х-60 мгача такрорий, 60 ва 100 мга тест спортдан югуриш, 50 –60 мгача боскич билан эстафетали югуриш, 500 мгача кросс югуриш.
Баландликка, ўзунликка (турган жойдан ва югуриб келиб) сидиргасига, уч хатлаб сакраш (ўспиринлар). Тўрган жойдан ва югуриб келиб гранатани нишонга улоктириш.
СПОРТ УЙИНЛАРИ: Баскетбол, қўлтўпи, футбол ҳаракатли ўйинлар эстафеталар.
МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК. Тезлик билан жавоб ҳаракатни ва тез силтанишни ривожлантириш учун бериладиган машқлар. Ёнлама қадам ташлаб, йуналишни ўзгартириб ва тўхташ билан югуриш. Сигнал бўйича силтаб чикиш. Ҳар акатли ўйинлар «кун ва тун», «олиб кетиб курчи» Қувлашмачок ўйинини ҳар хил вариантлари, топширик билан ҳар хил эстафеталар. Девордан кафт ва иккки қўл бармоқлари билан девордан туртиш, девордан кафт ва бармоқларни букиб ёзиш, таяниб ётган ва турган ҳолатдан тўпни ўзатишни бажаришда қатнашувчиларни, мушакларини мустахкамлаш учун бериладиган машқлар. Қўлда таяниб турган ҳолатда силжиш (рақибига билдирмай ушлаган холда). Тўлдирма (боскетбол ) тўпни кўп марта отиш ва илиб олиш. Гантал билан (0.5 – 1 кг ) қўл панжалари учун бериладиган машқлар. Теннис копточани сикиш қатнашувчиларни, мушакларини мустахкамлаш учун бериладиган машқлар. Тўлдирма тўпни юқоридан икки қўллаб, галма – галдан чап ва ўнг қўлда отиш, резинали амортизатор билан тўпга зарба бериш ҳаракатини такомиллаштириш зарба беришни бажаришда қатнашувчи, мушакларни тез қисқариши ва кучни ривожлантириш учун бериладиган машқлар. Тўрган жойда ва сакраб 1кгли тўлдирма тўпни турли туман усулда отиш турган жойда ,югуриб келиб, сакраб тур устидан (ўнг ва чап қўлда ) теннис каптокчани улоктириш. Резинали амортизаторда тўпга зарба бериш ҳаракатини такомиллаштириш. Сакровчанлини ривожлантириш учун бериладиган машқлар Чўзилиш билан (белбог, кумли коп вахаказо ) елкада шеригини ўтказиб олиб, гох чап, гох ўнг оёқда, икки оёқда турли ўтиришларни бажариш; кизлар 10 кггача, ўғил болалар 20 кггача. Таянч оёқларда арғамчи билан, ҳар хил усулда баландга сакраш, зина бўйлаб юқорида сакраш ,нарвончилардан сакраш осиб куйилган буюмларларгасакраб қўлни-тегизиш