Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Ст ивенс-Ж онсон синдроми
ё к и о ги з 
бўш лиғидаги 
эпидермоид карцинома
дей и лад и . Бундай касал ­
л и к О И Т С б илан огриган бем орда тез-тез такрорл ан ади ва те- 
рапевтик даволаш дан натижа бўлмайди. О И Т С касаллиги га таш ­
хис қўйиш ва ф ар қ л и таш хи слаш да к а с ал л и к н и н г м аҳаллий 
кл и н и к белгиларига ва им м унологик текш и ри ш натиж алари- 
га эътибор берилади.
Б олаларда О И Т С асосан ҳом ила орқали ю қади. О И Т С б и -

---

Ҳаёт давомида организмдаги орттирилган иммунитет танқислиги синдром
277
лан оғриган бол ал арн и н г 15-30% ида сурункали периодонтит 
кузатилади. О И Т С ни даволаш оғир, лекин вазифа аниқ. Ҳ озир- 
ги к у н гач а с у я к к ў м и ги н и кў ч и р и ш ҳ ам , А -и н т е р ф е р о н н и
ю қори дозада ю бориш ҳам ях ш и натиж а берм аяпти.
О И Т С дан ҳим ояланиш учун ти б б и ёт ходим лари иш вақ- 
тида ти б б и й қўлқоплар, оғи з б ойлам лари ва ҳим ояли кўз ой - 
н а к л а р д а н ф о й д а л а н и ш л а р и зарур. Т ер и ва ш и л л и қ қ о б и қ
қ а ватн и н г ш и кастл ан ган ўрни тезда ти б б и й то зал ан и ш и к е - 
рак. Вирус HI га эти л с п и р т и , э ф и р , а ц е т о н , глю тарольде- 
гидни 1% л и с и , ги п охлори д н атр и й н и н г 0,2% эри тм аси б и ­
л ан 10 д ақи қа давом ида иш лов берилганда, и н ф ек ц и ян и че- 
гаралаш ёки зар ар си зл ан ти р и ш м ум кин. А гар О И Т С вируси 
ш и л л и қ қ о б и қ қаватга ту ш га н л и ги д а н ш убҳа ту ғи л са, унда 
0,005% ли кал и й м арган ец л и шўр э р и тм а б и л ан , агар кўзга 
туш са, 1% борат кислота эри тм аси том и зи ш ёки сувни пур- 
каш керак. А гар 1%ли к ум уш н и н г азотл и шўр эри тм аси д ан
қўлга б и р -н е ч а том чи то м и зи ш д а 1%ли проторгал эри тм аси
қўш илади. О гиз ва то м о қ н и қўш им ча ҳолда 70% ли сп и р т ёки 
0,05% ли калий перм анганат эритм аси, борат к и сл о тан и н г 1% 
л и эри тм аси билан чайқалади.
Ҳ ар бир ти б б и ёт ход и м и н и н г иш жой ида д е зи н ф е к ц и ял о в - 
чи э р и т м а л и и д и ш , т и б б и й и ш л о в б е р и ш учун т о м и з г и ч , 
сўргич, предм етлар ой н аси б ўлиш и зарур. Бу предм етлардан 
ф о й дал ан и ш , О И Т С га қарш и бирлам чи п роф и лакти к тадбир- 
л арда иш латиладиган тиббий дори воситалари ва улардан қай- 
си вақтда ф ой дал ан и ш зарурлиги тўғрисида ҳар бир ти б б и ёт 
ходим и а н и қ б илим га эга б ўлиш и зарур.
О И В ю қгирган вақгдан бош лаб касалликнинг белгилари пай­
до бўлгунгача узо қ (бир неча йил) муддат вақт ўтиш и инобат- 
га олиниб, у лентивируслар гуруҳига киритилди. «Ленти» сўзи 
«аста-секин», «узоқ муддат» деган м аъноларни англатади.
Касаллик қўзгатувчиси одам иммунотанқислик вируси — ОИ В 
ҳисобланади. Бу оила вирусларининг ф аркди хусусияти қайтала- 
ма транскриптаза ф ерм енти ёрдамида матрикс синтезини «тес- 
кари», яън и , Р Н К д ан Д Н К том он йўналтириш хусусиятидир, 
ш унинг учун бу вируслар - ретровируслар деб номланади.
Бу о и л а н и н г л и м ф а ти к ти зи м и хуж айраларига тр ан сф о р - 
м ацияли таъсир кўрсатадиган ян а и ккита вируси (1 ва 2 -ти п - 
даги Т -л и м ф о тр о п вируслар) и н еон учун патоген ҳисоблана- 
ди. О И В -2 н и н г структураси ОИВ-1 га нисбатан ш им панзе им - 
м ун отан қи сл и к вируси (SIV ) га жуда яқи н .