Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Даволаш.
Захм билан огриган бем орларда кл и н и к таш хис 
а н и қ қўйилгандан кей и н ги н а - бирлам чи ва икки л ам чи захм ­
да о қ треп он ем а топилгандан ёки серологи к р еак ц и я мусбат 
натиж а берганидан кейин даволаш ни б ош лаш лозим . Захмга 
қарш и даволаш м уолаж асидан сўнг у б ош лангич даврдаги б о- 
сқичга ўхш аб қолади, л ек и н б ем ор захм ни даволаш учун т а ­
лаб қи линад иган даво курсини тўла олм аса, бем орда касл ли к- 
нинг серологик ва клиник белгилари қайталанади. Ш унинг учун 
касал л и кн и н г кечиш и д араж асини ан и қл аб , тўла си н ф л и ре-

---

Сурункали юқумли касалликларда оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг жароҳатланиши
51
а к ц и я л а р , ш ун и н гд ек, Р И Б Т р е а к ц и я с и н а ти ж а с и н и б и л и б , 
тў л а қ о н л и д аво л аш курс и н и ўтк ази ш зарур. Ҳ о зи р ги кунда 
захм ни даволаш да пенициллин ва унинг қаторидаги дори аш ё- 
л а р и (э к о н о п е н и ц и л и н , б и ц и л и н ), ви см ут д ори во си тал ари
(бийохинол, бисм оверол, пентабисм ол) ва йод, иккилам чи захм 
қайталаниш ида ҳамда учламчи захмда ком бинациялаш ган мах- 
сус бўлмаган даволаш дан (пироген дорилар, Bl2 витам ин, ме- 
тилурацил, алоэ ва бош қалар) ф ойдаланилади. Захм билан оғри- 
ган бем орларни даволаш тартиби 1976 йилда соғлиқни сақлаш
вазирлиги тасдиқлаган ва 1982 йилда қайта тўлдирилган кўрсатма 
асосида олиб борилади.
Ҳ озирги кунда захм н и н г асл кўр и н и ш и н и (бирлам чи ва и к ­
килам чи тоза захм) даволаш да тўхтовсиз (би р да во м уолаж а- 
си ) усул қўлланилса, бунда қ ай си д и р п ен и ц и л л и н ё к и п е н и ­
циллин қатори воситалари, кей и н захм б и ц и л и н ва ф ақ ат б и ­
ци ли н даволангунигача қилинади. У злуксиз даволаш усулида 
п е н и ц и л л и н қў л л ан и л ад и , б и ц и л и н н и висм ут п реп аратл ари
билан узлуксиз қўллаш и ккилам чи захм қайталанганда ҳам и ш - 
л ати л ади .
С том атолог врач ўз иш ам алиёти давом и да учлам чи захм 
б и л ан о ғр и ган б ем орга дуч келади, гум м озли ёк и дум боқпи 
тош м алари оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қаватида пайдо бўлган 
бун д ай б е м о р л а р н и д а в о л а ш н и п е н и ц и л л и н б и л ан б о ш л аш
м ум кин эм ас, чунки бунда - захм тош м ал ари сўрилиш и о қи б а- 
ти д а касалли к белги л ари н и қайталаниш реакц и яси кузатилиб 
(ай н и қса, ҳаётий муҳим аъзоларда ж ойлаш ган бўлса), бу ўлимга 
олиб келиш и м ум кин. Бу даволаш ж араёни оқибати тош м алар 
б и риктирувчи тўқим аларга қўш илиш га улгурм аганлиги сабаб- 
л и 2-3 кун ичида рўй бериш и кузатилади. lily б и л ан б о гл и қ 
ҳолда, учламчи захм ни давол аш , дастлаб 2-4 ҳафта давом ида 
йод қабул қи л и ш д ан б ош л ан ад и , сўнг я р и м д о за м иқдорида 
висмут д ори йоди қабул қи л и н ад и , кей и н ч ал и к д о за хаж м и- 
да висм ут д о р и -аш ёл ар и , и к к и н ч и да во курси ярм и дан б о ш - 
лаб п ен и ц и л л и н киритили б давол аш охиригача етказилади.