Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet141/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Ўн биринчи боб
Мавзу: ҚОН ВА ҚОН ЯРАТУВЧИ АЪЗОЛАРНИНГ
КАСАЛЛИКЛАРИДА ОҒИЗ БЎШЛИҒИ ШИЛЛИҚ
ҚАВАТИ ВА ЛАБДАГИ ЎЗГАРИШЛАР
Таълимий м ақсад: 
Талаба ўқиш ж араёнида қон ва қон яра-
тувчи аъзолар касалликларида оғиз бўшлиғи ш иллиқ қават и ва
лабдаги ўзгаришларни, клиник кечиши ни, бошқа касалликлар бел-
гилари билан қиёсий таш хислаш ни билиши, инсон организмида
қон ва қон яратувчи аъзоларни м уҳим ўрин т ут иш ини эьтиборга
олиши зарур. Касалликларни ташхислаш, текшириб, даволаш бос-
қичларини билиши, қоннинг физиологик хусусият ларини, вазиф а-
ларини, гистологик ж иҳатдан ўзига хослиги ҳақида тушунчага
эга бўлиши т алаб этилади.
Машғулотнинг техник таъминоти: 
Расмлар, слайдлар, ком ­
пьютер мат ериаллари, клиникада даволанаёт ган беморларнинг
тиббий варақалари.
М авзунинг асосий саволлари:
1. Қон ҳақида тушунча ва инсон организмида т ут ган муҳим
ўрни.
2. Қоннинг физиологик хусусият лари ва вазифалари.
3. Л ейкоз касаллигида қон анализидаги ўзгариш лар ва оғиз
бўшлиғи ш иллиқ қават ида намоён бўлиши.
4. Л ейкоз касаллигининг турлари ва уларнинг к ли н и к к еч и ­
ши, ташхислаш ва даволашда оғиз бўшлиғи ш иллиқ қават идаги
амалий даво усуллари.
5. Қон ва қон яратувчи аъзолар касалликларидаги оғиз бўшлиғи
ш иллиқ қават идаги пат ологик ўзгариш ларнинг ўзига хос х у с у ­
сиятлари.
М ашғулот ўтказиладиган жой: 
М ахсус даволаш м уассаса-
лари, клиникадаги беморлар билан мулоқот.
Талабанинг мустақил иши учун ашёлар: 
Ўқув адабиётлари,
ҳар хил тиббиёт ж урналлари, интернетдаги маълумотлар.
М авзунинг асосий мазмуни:
Қ он касаллигида О Б Ш К д а ўзгариш лар жуда кўп ҳолатлар- 
д а кузатилади. Л ей к о з - қон яратувчи аъ зо л ар н и н г ём он си - 
ф атл и касалли ги бўлиб, қон яратувчи аъзол ар хуж айралари- 
н и н г прогрессив ги п ер п л ази яси н атиж асида ю зага келади ган 
ўзгар и ш л ар б ўлиб, ҳу ж ай р ал ар н и н г б ў л и н и ш и ж а р а ё н и н и н г 
е ти л и ш и устида туради. К е й и н ч а л и к п ато л о ги к қ о н яр ати ш
ўчоғи турли аъзоларда, ж ум ладан, О Б Ш К д а ю зага келади. Л ей - 
козда қон тан ач алари ан оп л ази ял ан ад и , ш унингдек, м еъёрий 
м орф ол оги к тузилиш и ва ф и зи о л о ги к ф ао л и ят и н и йўқотади,


Қон ва қон яратувчи аъзоларнинг касалликларида ОБПЩ ва лабдаги узгаришлар
153
я н ги бластом али тузилиш ҳолати ю зага келади. Қ о н н и н г ўсм а- 
си м он ҳуж айраларини а н ап л ази я д араж асига б о ғл и қ ҳолда л е - 
к о зн и н г к е ч и ш и та в си ф и уткир ва сурункалига аж ратилади . 
Л е й к о зд а т а ш х и с л а ш н и н г ў зи га хос қ и й и н ч и л и ги ш у н д аки , 
ўткир дараж адаги л е й к о зн и ҳам ф ақ ат О Б Ш Қ ўзгариш ларига 
асосан а н и қ л а й олам из. Т аш хислаш да йўл қўйиладиган хато- 
л и к л а р асосан л ей ко зд а, О Б Ш К д а ги ў згари ш л арн и н г б ош л а- 
нғич д аври н и ан и кд аб бўлмаслигидир. Ш унинг учун ўткир л е й ­
коз кутилм аганда тўсатдан бош ланади. Л ек и н ам ал и й ва ил- 
м ий и зланиш ларнинг кўрсатиш ича, касаплик узо қ вақг ҳеч қан- 
д ай б елгиларсиз, ял л и ғлан и ш л и ё к и д и с тр о ф и к ўзгариш ли ж а ­
раён каб и , ж ум ладан О Б Ш Қ д а ҳам кечади. Ў ткир л ей к о з - бу 
к а с ал л и к к ў р и н и ш и л е й к о ц и тл а р е т и л и ш и н и н г тўхташ и ка- 
с а л л и к н и н г э н г авж олган босқичидаги д аврига тўғри келади. 
Ў ткир л е й к о з б илан оғри ган л арн и н г 90,9% да О Б Ш Қ ўзгариш - 
л а р б и л а н кеч ад и . Ў тки р л е й к о зд а г и та ш х и с л а ш д а ум ум и й
си м п то м л ар (ҳолсизлик, тез терлаш , субф ебрил ҳарорат, ичак- 
д а н , б ачад он д ан ва бурундан қ о н к ети ш и ) м уҳим аҳам иятга 
эга. К ўрганим изд а тери ю заси о қар и ш и , О Б Ш К , ен ги л таъ си - 
ротларда ҳам ж ароҳатлан и ш и ва қ о н а ш и , м илкда, лунж да и ви- 
ш и ш танглай ва ти лд а қон ш иш лари учрайди. Гем атом алар ва 
гем о р р аги ял ар н и ш и л л и қ қаватда қ ан д ай бўлса, тер и д а ҳам 
ш ундайлигича кузатамиз.
М и л к н и н г те з-те з қо н аш и ўткир л е й к о зн и н г б и ри н чи к л и ­
н и к б елги си санапади. Бунда м илк ғовак қон ай д и ган ва й и - 
ри н гл ай д и ган бўлади. Л ей к о зл и ҳуж айралар м и л к н и ги п ер п - 
лази яси ва и н ф и л ьтр ац и яси га олиб келиб, ти ш тож қи см и н и
тўла ёп и л и ш и ҳолигача ўсиб боради, қо н ай д и ган , ғовак, ма- 
ҳатл и й й и р и н гл и ўрам алар ҳосил бўлиб, о в қ ат еган да о ғр и қ
б илан бем орга ҳалақит қилади. Н ек р о з кўп ҳолатларда м уртак 
бези, ретро м оляр соҳа, оғи з бўш лиғи б ош қа соҳаларида ю за­
га чиқади. Н ек р о ти к ж ар аён н и н г ўзига хос том он л ари ш и л л и қ
қаватда қўш и ли б тарқал и ш и д и р. Н атиж ада н о а н и қ ш аклдаги 
кен г ярал ар ҳоси л б ўлиш и, ун и н г ю заси кўкиш н ек р о ти к ка­
р а т б илан қ о п л ан и ш и кузатилади. Я ра атроф идаги тўқим алар- 
н и н г реактивлиги кўринм айди ёки кучсиз нам аён бўлади. О ғиз 
бўш лиғидаги н е к р о ти к ўзгариш лар оқибатида бем ор тезда пай- 
до б ў л ад и ган о ғр и қ д а н , о в қ а т ега н д а , ю ти н га н д а ги қ и й и н - 
ч и л и к л а р д а н , оғи зд ан қўл ан са й и р и н г ҳид кел и ш и д ан , ум у­
м ий ҳ о л с и зл и к д а н , б ош а й л ан и ш и д а н ва оғр и ш и д ан ш и к о ят 
қилади. Я рали н е к р о ти к ўзгар и ш л ар н и н г б о ш л ан и ш и д а бем ор 
г и п е р с а л и в а ц и я н и , к е й и н ч а л и к г и п о с а л и в а ц и я н и с е з и ш и
м у м ки н , бу эс а сў л ак б е зи н и н г д и с тр о ф и к ж ароҳатл ари -


154

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish